Trang này là một phần của loạt bài về những hôn nhân Đức Chúa Trời chấp nhận và theo trình tự sau:

1. Phụ lục 7a: Trinh nữ, góa phụ và phụ nữ ly hôn: Những hôn nhân Đức Chúa Trời chấp nhận.
2. Phụ lục 7b: Chứng thư ly hôn — Sự thật và ngộ nhận.
3. Phụ lục 7c: Mác 10:11-12 và sự bình đẳng giả tạo trong tội ngoại tình.
4. Phụ lục 7d: Hỏi và đáp — Trinh nữ, góa phụ và phụ nữ ly hôn (Trang hiện tại).

Hôn nhân là gì, theo định nghĩa của Đức Chúa Trời?

Ngay từ ban đầu, Kinh Thánh cho thấy rằng hôn nhân không được xác định bởi các nghi lễ, lời thề nguyền hay các thiết chế của loài người, nhưng bởi khoảnh khắc một người nữ — dù là trinh nữ hay góa phụ — có quan hệ tình dục với một người nam. Chính lần giao hợp đầu tiên này là điều Đức Chúa Trời xem là sự hiệp nhất của hai linh hồn nên một xác thịt. Kinh Thánh liên tục bày tỏ rằng chỉ qua mối dây liên kết tình dục này người nữ mới được gắn bó với người nam, và nàng vẫn bị ràng buộc với người ấy cho đến khi người ấy qua đời. Trên nền tảng đó — vốn được Kinh Thánh nêu rõ — chúng ta xem xét những câu hỏi thường gặp về các trinh nữ, các góa phụ và những người nữ ly hôn, đồng thời phơi bày những xuyên tạc đã được đưa vào do áp lực của xã hội.

Tại đây, chúng tôi tập hợp một số câu hỏi thường gặp nhất về điều Kinh Thánh thật sự dạy liên quan đến hôn nhân, ngoại tình và ly hôn. Mục tiêu của chúng tôi là làm sáng tỏ, dựa trên Kinh Thánh, những cách hiểu sai đã được truyền bá theo thời gian, thường khi còn trái ngược trực tiếp với các điều răn của Đức Chúa Trời. Tất cả các câu trả lời đều theo góc nhìn Kinh Thánh, bảo toàn sự nhất quán giữa Cựu và Tân Ước.

Câu hỏi: Còn Ra-háp thì sao? Nàng là gái điếm, vậy mà vẫn kết hôn và nằm trong dòng dõi của Chúa Giê-su!

“Hết thảy những gì trong thành, họ đều diệt bằng lưỡi gươm — cả đàn ông lẫn đàn bà, người già và trẻ nhỏ, cùng bò, chiên và lừa” (Giô-suê 6:21). Ra-háp là một góa phụ khi nàng gia nhập dân Y-sơ-ra-ên. Giô-suê chẳng bao giờ cho phép một người Do Thái cưới một phụ nữ dân ngoại không còn trinh, nếu nàng chưa cải đạo và là một góa phụ; chỉ khi đó nàng mới được tự do kết hiệp với một người nam khác, theo Luật pháp của Đức Chúa Trời.

Câu hỏi: Chúa Giê-su chẳng phải đến để tha tội chúng ta sao?

Đúng, hầu như mọi tội đều được tha khi linh hồn ăn năn và tìm đến Chúa Giê-su, kể cả tội ngoại tình. Tuy nhiên, sau khi được tha, người ấy phải rời bỏ mối quan hệ ngoại tình mà mình đang ở trong đó. Điều này áp dụng cho mọi tội: kẻ trộm phải thôi trộm cắp, kẻ nói dối phải thôi nói dối, kẻ phạm thượng phải thôi phạm thượng, v.v. Tương tự, kẻ ngoại tình không thể tiếp tục mối quan hệ ngoại tình và kỳ vọng rằng tội ngoại tình không còn tồn tại nữa.

Chừng nào người chồng thứ nhất của người nữ còn sống, linh hồn nàng còn hiệp với người ấy. Khi người chồng chết, linh hồn người ấy trở về với Đức Chúa Trời (Truyền Đạo 12:7), và chỉ khi đó linh hồn người nữ mới được tự do hiệp với linh hồn của một người nam khác nếu nàng muốn (Rô-ma 7:3). Đức Chúa Trời không tha tội trước — chỉ tha những tội đã phạm. Nếu một người cầu xin sự tha thứ của Đức Chúa Trời trong nhà thờ, được tha, nhưng ngay đêm đó lại nằm với một người mà theo Đức Chúa Trời không phải là vợ/chồng của mình, thì người ấy đã phạm tội ngoại tình lần nữa.

Câu hỏi: Kinh Thánh chẳng phán với người mới tin rằng: “Nầy, mọi sự đã trở nên mới” sao? Chẳng phải điều đó có nghĩa là tôi có thể bắt đầu lại từ số không sao?

Không. Những đoạn nói về đời sống mới của người đã hoán cải là nói đến cách Đức Chúa Trời kỳ vọng họ sống sau khi tội được tha, và không có nghĩa là hậu quả của những lỗi lầm trong quá khứ đã bị xóa sạch.

Đúng là sứ đồ Phao-lô đã viết ở câu 17 của II Cô-rinh-tô 5: “Vậy nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi; nầy, mọi sự đều trở nên mới,” như một kết luận cho điều ông đã nói hai câu trước đó (câu 15): “Ngài đã chết vì mọi người, hầu cho những kẻ còn sống không vì chính mình mà sống nữa, nhưng sống vì Đấng đã chết và sống lại cho mình.” Điều này hoàn toàn không liên quan đến việc Đức Chúa Trời cho phép một người nữ bắt đầu đời sống tình cảm từ số không, như quá nhiều nhà lãnh đạo thuộc về đời dạy dỗ.

Câu hỏi: Kinh Thánh chẳng nói rằng Đức Chúa Trời bỏ qua “thời kỳ ngu dốt” sao?

Cụm từ “thời kỳ ngu dốt” (Công Vụ 17:30) được Phao-lô dùng khi ông đi qua Hi Lạp, nói với một dân tộc thờ thần tượng, những người chưa hề nghe về Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, về Kinh Thánh hay về Chúa Giê-su. Không ai đang đọc bài này là người không biết những điều ấy trước khi hoán cải.

Hơn nữa, phân đoạn đó liên quan đến sự ăn năn và sự tha thứ tội lỗi. Lời Chúa thậm chí không ám chỉ rằng không có sự tha thứ cho tội ngoại tình. Vấn đề là nhiều người không chỉ muốn sự tha thứ cho những lần ngoại tình đã phạm; họ còn muốn tiếp tục trong mối quan hệ ngoại tình — và Đức Chúa Trời không chấp nhận điều này, dù là người nam hay người nữ.

Câu hỏi: Sao chẳng thấy nói gì về đàn ông? Đàn ông chẳng phạm tội ngoại tình sao?

Có, đàn ông cũng phạm tội ngoại tình, và hình phạt trong thời Kinh Thánh là như nhau cho cả hai. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời xem xét khác nhau cách ngoại tình xảy ra ở mỗi bên. Không có mối liên hệ nào giữa trinh tiết của người nam và sự kết hiệp giữa các cặp. Chính người nữ, chứ không phải người nam, quyết định liệu một mối quan hệ có phải là ngoại tình hay không.

Theo Kinh Thánh, một người nam — dù đã lập gia đình hay còn độc thân — phạm tội ngoại tình bất cứ khi nào người ấy có quan hệ với một người nữ không phải là trinh nữ hay góa phụ. Thí dụ, nếu một người nam 25 tuổi còn trinh nằm với một người nữ 23 tuổi không còn trinh, thì người nam ấy phạm tội ngoại tình, vì theo Đức Chúa Trời, người nữ ấy là vợ của một người nam khác (Ma-thi-ơ 5:32; Rô-ma 7:3; Lê-vi Ký 20:10; Phục Truyền Luật Lệ Ký 22:22-24).

Câu hỏi: Vậy một người nữ đã ly hôn/ly thân không thể kết hôn khi người chồng cũ còn sống, còn người nam thì không cần đợi vợ cũ chết sao?

Đúng, người nam không cần đợi. Theo luật của Đức Chúa Trời, một người nam tách khỏi vợ mình vì lý do Kinh Thánh (xem Ma-thi-ơ 5:32) có thể cưới một trinh nữ hoặc một góa phụ. Tuy nhiên, thực tế là hầu như trong mọi trường hợp ngày nay, người nam lìa vợ mình và cưới một người nữ đã ly hôn/ly thân, và như vậy người ấy đang ở trong tội ngoại tình, vì theo Đức Chúa Trời, người vợ mới của người ấy thuộc về một người nam khác.

Câu hỏi: Vì người nam không phạm tội ngoại tình khi cưới các trinh nữ hay góa phụ, điều đó có nghĩa là ngày nay Đức Chúa Trời chấp nhận đa thê sao?

Không. Ngày nay đa thê không được phép do phúc âm của Chúa Giê-su và do sự áp dụng nghiêm ngặt hơn Luật của Đức Cha. Chữ Luật được ban từ buổi sáng thế (τὸ γράμμα τοῦ νόμου – to grámma tou nómou) xác lập rằng linh hồn của người nữ chỉ buộc với một người nam, nhưng không nói rằng linh hồn của người nam chỉ buộc với một người nữ. Đó là lý do vì sao, trong Kinh Thánh, ngoại tình luôn được đặc trưng là tội phạm nghịch cùng người chồng của người nữ. Bởi vậy, Đức Chúa Trời chưa từng phán rằng các tổ phụ và các vua là những kẻ ngoại tình, vì các vợ của họ đều là trinh nữ hoặc góa phụ khi kết hôn.

Tuy nhiên, với sự giáng lâm của Đấng Mê-si, chúng ta nhận được sự hiểu biết trọn vẹn về Thần của Luật (τὸ πνεῦμα τοῦ νόμου – to pneûma tou nómou). Chúa Giê-su, là Đấng duy nhất đến từ trời (Giăng 3:13; Giăng 12:48-50; Ma-thi-ơ 17:5), đã dạy rằng mọi điều răn của Đức Chúa Trời đều dựa trên tình yêu và ích lợi của loài thọ tạo Ngài. Chữ của Luật là sự biểu đạt; Thần của Luật là bản chất.

Trong trường hợp ngoại tình, mặc dù chữ của Luật không cấm người nam ở với hơn một người nữ, miễn là họ là trinh nữ hoặc góa phụ, nhưng Thần của Luật không cho phép thực hành đó. Tại sao? Vì ngày nay điều đó sẽ gây đau đớn và rối loạn cho tất cả những người liên quan — và yêu người lân cận như chính mình là điều răn lớn thứ nhì (Lê-vi Ký 19:18; Ma-thi-ơ 22:39). Trong thời Kinh Thánh, đó là điều được văn hóa chấp nhận và mong đợi; còn trong thời đại của chúng ta, điều ấy là không thể chấp nhận ở mọi phương diện.

Câu hỏi: Nếu một cặp đã ly thân quyết định hòa giải và phục hồi hôn nhân, có được không?

Được, hai người có thể hòa giải với điều kiện:

1. Người chồng thật sự là người nam đầu tiên của người vợ; nếu không, hôn nhân đã không hợp lệ ngay cả trước khi ly thân.
2. Trong thời gian ly thân, người nữ không nằm với một người nam khác (Phục Truyền Luật Lệ Ký 24:1-4; Giê-rê-mi 3:1).

Những câu trả lời này khẳng định rằng giáo huấn Kinh Thánh về hôn nhân và ngoại tình là nhất quán và mạch lạc từ đầu đến cuối. Khi trung tín làm theo điều Đức Chúa Trời đã định, chúng ta tránh được những lệch lạc giáo lý và giữ gìn sự thánh khiết của mối kết hiệp mà Ngài đã thiết lập.

Trang này là một phần của loạt bài về những hôn nhân Đức Chúa Trời chấp nhận và theo trình tự sau:

1. Phụ lục 7a: Trinh nữ, góa phụ và phụ nữ ly hôn: Những hôn nhân Đức Chúa Trời chấp nhận
2. Phụ lục 7b: Chứng thư ly hôn — Sự thật và ngộ nhận
3. Phụ lục 7c: Mác 10:11–12 và sự bình đẳng giả tạo trong tội ngoại tình (Trang hiện tại).
4. Phụ lục 7d: Hỏi và đáp — Trinh nữ, góa phụ và phụ nữ ly hôn

Ý nghĩa của Mác 10 trong giáo lý về ly hôn

Bài viết này bác bỏ những cách hiểu sai lạc về Mác 10:11-12, cho rằng Chúa Giê-su dạy sự bình đẳng giữa nam và nữ trong tội ngoại tình hoặc rằng phụ nữ có thể khởi xướng ly hôn trong bối cảnh Do Thái.

CÂU HỎI: Mác 10:11-12 có phải là bằng chứng rằng Chúa Giê-su đã thay đổi luật của Đức Chúa Trời về ly hôn không?

TRẢ LỜI: Không — thậm chí không hề. Điểm quan trọng nhất chống lại ý tưởng rằng trong Mác 10:11-12 Chúa Giê-su dạy rằng (1) người nữ cũng có thể là nạn nhân của ngoại tình, và (2) người nữ cũng có thể ly hôn chồng, là thực tế rằng sự hiểu như vậy mâu thuẫn với giáo huấn tổng quát của Kinh Thánh về đề tài này.

Một nguyên tắc thiết yếu trong giải kinh thần học là: không được xây dựng giáo lý chỉ dựa trên một câu đơn lẻ. Cần phải xét toàn bộ bối cảnh Kinh Thánh, kể cả những gì các sách và các tác giả linh cảm khác nói. Đây là nguyên tắc nền tảng để giữ sự toàn vẹn giáo lý của Kinh Thánh và tránh các cách hiểu cô lập hoặc méo mó.

Nói cách khác, hai cách hiểu sai rút ra từ cụm câu trong Mác này là quá nghiêm trọng để chúng ta có thể nói rằng tại đây Chúa Giê-su đã thay đổi mọi điều Đức Chúa Trời dạy về đề tài này từ thời các tổ phụ.

Nếu thật sự đây là một chỉ dạy mới từ Đấng Mê-si, lẽ ra nó phải xuất hiện ở những nơi khác — và với sự rõ ràng hơn — đặc biệt trong Bài Giảng Trên Núi, nơi chủ đề ly hôn đã được đề cập. Chúng ta sẽ có một điều gì đó như:

“Các ngươi đã nghe người xưa nói rằng: một người nam có thể lìa vợ mình và cưới một trinh nữ hay một góa phụ khác. Nhưng Ta bảo các ngươi: nếu người lìa vợ mình để kết hiệp với người khác, thì phạm tội ngoại tình nghịch cùng người thứ nhất…”

Nhưng, rõ ràng, điều này không hề tồn tại.

Giải nghĩa Mác 10:11-12

Mác 10 mang tính bối cảnh rất cao. Đoạn văn được viết trong một thời kỳ mà ly hôn diễn ra với những quy tắc tối thiểu và có thể do cả hai giới khởi xướng — một thực tại rất khác so với thời của Môi-se hay Sa-mu-ên. Chỉ cần xét lý do vì sao Giăng Báp-tít bị tống ngục. Đây là Pa-lét-tin thời Hê-rốt, chứ không phải thời các tổ phụ.

Vào thời điểm này, người Do Thái chịu ảnh hưởng mạnh từ phong tục Hy-La, kể cả trong các vấn đề hôn nhân, vẻ bề ngoài, quyền hạn của nữ giới, v.v.

Giáo lý ly hôn vì bất kỳ lý do nào

Giáo lý “ly hôn vì bất kỳ lý do nào”, do Ra-bi Hillel dạy, là kết quả của áp lực xã hội đè nặng trên những người nam Do Thái, là những người — như bản tính của con người sa ngã — muốn bỏ vợ mình để cưới những người khác hấp dẫn hơn, trẻ hơn, hoặc thuộc gia đình giàu có hơn.

Não trạng này, tiếc thay, vẫn còn sống động đến ngày nay, kể cả trong các hội thánh, nơi những người nam lìa vợ để kết hiệp với người khác — hầu như cũng là những người nữ đã ly hôn.

Ba điểm ngôn ngữ trung tâm

Đoạn Mác 10:11 có ba từ khóa giúp làm sáng tỏ ý nghĩa thật của bản văn:

και λεγει αυτοις Ος εαν απολυση την γυναικα αυτου και γαμηση αλλην μοιχαται ἐπ’ αὐτήν

γυναικα (gynaika)

γυναίκα là cách đối cách số ít của γυνή — một thuật ngữ trong bối cảnh hôn nhân như Mác 10:11 thì chỉ đích danh một người nữ đã có chồng, chứ không phải “người nữ” theo nghĩa chung chung. Điều này cho thấy câu trả lời của Chúa Giê-su tập trung vào sự vi phạm giao ước hôn nhân, chứ không phải vào những mối liên kết hợp lệ mới với các góa phụ hay trinh nữ.

ἐπ’ (epí)

ἐπί là một giới từ thường có nghĩa “trên”, “ở trên”, “ở bên trên”, “ở trong/ở cùng”. Dù một số bản dịch chọn “chống lại” trong câu này, đó không phải sắc thái thông dụng nhất của ἐπί — nhất là xét theo bối cảnh ngôn ngữ và thần học.

Trong bản Kinh Thánh dùng rộng rãi là NIV (New International Version), chẳng hạn, trong 832 lần xuất hiện của ἐπί, chỉ 35 lần được dịch là “chống lại”; còn lại là các ý “trên”, “bên trên”, “ở trong”, “với”.

αὐτήν (autēn)

αὐτήν là đại từ αὐτός, giống cái, số ít, cách đối. Trong ngữ pháp Hy Lạp Kinh Thánh (Koine) của Mác 10:11, từ “αὐτήν” (autēn – nàng/“chị ấy”) không chỉ định rõ Chúa Giê-su đang nói đến người nữ nào.

Sự mơ hồ ngữ pháp phát sinh vì có hai khả năng tiền tố:

• τὴν γυναῖκα αὐτοῦ (“vợ người ấy”) — người nữ thứ nhất
• ἄλλην (“một [người nữ] khác”) — người nữ thứ hai

Cả hai đều ở giống cái, số ít, cách đối, và xuất hiện trong cùng cấu trúc câu, khiến cho tham chiếu của “αὐτήν” trở nên mơ hồ về mặt ngữ pháp.

Bản dịch theo bối cảnh

Xét điều đọc được trong nguyên ngữ, bản dịch nhất quán với bối cảnh lịch sử, ngôn ngữ và giáo lý sẽ là:

“Ai lìa vợ mình (γυναίκα) và cưới một người khác — tức là một γυναίκα khác, một người nữ vốn đã là vợ của ai đó — thì phạm tội ngoại tình trên/ở trong/ở cùng (ἐπί) nàng.”

Ý đã rõ: người nam lìa người vợ hợp pháp của mình và kết hiệp với một người nữ khác vốn cũng đã là vợ của người nam khác (vì vậy, không phải trinh nữ) thì phạm tội ngoại tình với người nữ mới này — một linh hồn đã được kết hiệp với người nam khác.

Ý nghĩa thật của động từ “apolýō”

Về ý kiến cho rằng Mác 10:12 cung cấp cơ sở Kinh Thánh cho một cuộc ly hôn hợp pháp do người nữ khởi xướng — và như thế nàng có thể cưới người nam khác — đây là một cách hiểu phi thời đại, không có chỗ đứng trong bối cảnh Kinh Thánh nguyên thủy.

Trước hết, vì ngay trong câu đó Chúa Giê-su kết luận rằng nếu nàng kết hiệp với người nam khác thì cả hai phạm tội ngoại tình — đúng như Ngài phán trong Ma-thi-ơ 5:32. Về mặt ngôn ngữ, chỗ sai đến từ ý nghĩa thật của động từ thường được dịch là “ly hôn” trong nhiều bản Kinh Thánh: ἀπολύω (apolýō).

Bản dịch là “ly hôn” phản ánh phong tục hiện đại, còn trong thời Kinh Thánh, ἀπολύω đơn giản có nghĩa: thả, cho đi, giải phóng, cho rời khỏi, cùng những hành động thân xác hay liên hệ khác. Trong cách dùng Kinh Thánh, ἀπολύω không mang sắc thái pháp lý — đó là động từ chỉ sự tách rời, không hàm ý một thủ tục pháp lý chính thức.

Nói cách khác, Mác 10:12 chỉ nói rằng nếu một người nữ lìa chồng mình và kết hiệp với người nam khác khi người thứ nhất vẫn còn sống, thì nàng phạm tội ngoại tình — không phải vì vấn đề pháp lý, mà vì nàng phá vỡ một giao ước vẫn còn hiệu lực.

Kết luận

Cách đọc đúng về Mác 10:11-12 giữ được sự nhất quán với phần còn lại của Kinh Thánh, vốn phân biệt giữa trinh nữ và người đã có chồng, và tránh đưa vào các giáo lý mới chỉ dựa trên một cụm câu bị dịch sai.

Trang này là một phần của loạt bài về những hôn nhân Đức Chúa Trời chấp nhận và theo trình tự sau:

1. Phụ lục 7a: Trinh nữ, góa phụ và phụ nữ ly hôn: Những hôn nhân Đức Chúa Trời chấp nhận
2. Phụ lục 7b: Chứng thư ly hôn — Sự thật và ngộ nhận (Trang hiện tại).
3. Phụ lục 7c: Mác 10:11-12 và sự bình đẳng giả tạo trong tội ngoại tình
4. Phụ lục 7d: Hỏi và đáp — Trinh nữ, góa phụ và phụ nữ ly hôn

“Chứng thư ly hôn” được nhắc đến trong Kinh Thánh thường bị hiểu sai như là một sự cho phép đến từ Đức Chúa Trời để giải thể hôn nhân và cho phép lập những kết hiệp mới. Bài viết này làm rõ ý nghĩa thật của [סֵפֶר כְּרִיתוּת (sefer keritut)] trong Phục Truyền Luật Lệ Ký 24:1-4 và [βιβλίον ἀποστασίου (biblíon apostasíou)] trong Ma-thi-ơ 5:31, bác bỏ những sự dạy dỗ sai lạc cho rằng người nữ bị cho đi là được tự do kết hôn lại. Dựa trên Kinh Thánh, chúng tôi cho thấy rằng tập quán này, vốn được Môi-se dung thứ vì sự cứng lòng của loài người, chưa bao giờ là một điều răn từ Đức Chúa Trời. Phân tích này nhấn mạnh rằng, theo Đức Chúa Trời, hôn nhân là một kết hiệp thuộc linh ràng buộc người nữ với chồng mình cho đến khi người ấy qua đời, và “chứng thư ly hôn” không hề tháo gỡ mối dây ấy, để người nữ vẫn còn bị ràng buộc khi chồng còn sống.

CÂU HỎI: “Chứng thư ly hôn” được nhắc đến trong Kinh Thánh là gì?

TRẢ LỜI: Cần khẳng định rõ rằng, trái với điều hầu hết các nhà lãnh đạo Do Thái và Cơ Đốc dạy, không có một chỉ dẫn thần thượng nào về “chứng thư ly hôn” — càng không phải là ý tưởng cho rằng người nữ nhận được nó thì được tự do lập hôn nhân mới.

Môi-se chỉ nhắc đến “chứng thư ly hôn” như một phần của minh họa trong Phục Truyền Luật Lệ Ký 24:1-4, với mục đích dẫn tới điều răn thật sự nằm trong đoạn văn: sự cấm đoán người chồng thứ nhất nằm lại với người vợ cũ nếu nàng đã nằm với một người nam khác (xem Giê-rê-mi 3:1). Nhân đây, người chồng thứ nhất thậm chí có thể đón nàng về — nhưng không còn được ăn ở với nàng nữa, như chúng ta thấy trong trường hợp Đa-vít và các hầu thiếp bị Áp-sa-lôm làm nhục (II Sa-mu-ên 20:3).

Bằng chứng chính cho thấy Môi-se chỉ đang minh họa một tình huống là sự lặp lại của liên từ כִּי (ki, “nếu”) trong bản văn: Nếu một người cưới vợ… Nếu người ấy tìm thấy điều gì đáng xấu hổ [עֶרְוָה, ervah, “sự trần truồng”] nơi nàng… Nếu người chồng thứ hai chết… Môi-se dựng nên một kịch bản có thể xảy ra như một biện pháp tu từ.

Chúa Giê-su làm rõ rằng Môi-se không cấm ly hôn, nhưng điều đó không có nghĩa là đoạn văn là một sự cho phép chính thức. Thực ra, không có chỗ nào Môi-se cho phép ly hôn. Ông chỉ giữ thái độ thụ động trước sự cứng lòng của dân sự — một dân tộc vừa ra khỏi khoảng 400 năm nô lệ.

Sự hiểu sai Phục Truyền 24 này rất xưa. Vào thời Chúa Giê-su, Ra-bi Hillel và những người theo ông cũng rút ra từ đoạn văn này điều không hề có ở đó: ý tưởng rằng người nam có thể cho vợ đi vì bất kỳ lý do nào. (“Sự trần truồng” עֶרְוָה có liên quan gì đến “bất kỳ lý do nào”?)

Chúa Giê-su đã sửa lại các sai lầm ấy:

1. Ngài nhấn mạnh rằng πορνεία (porneía — điều gì dâm ô) là lý do duy nhất có thể chấp nhận.
2. Ngài làm rõ rằng Môi-se chỉ dung thứ những gì họ đang làm đối với phụ nữ vì sự cứng lòng của những người nam Y-sơ-ra-ên.
3. Trong Bài Giảng Trên Núi, khi nhắc đến “chứng thư ly hôn” và kết lại bằng mệnh đề “Còn Ta bảo các ngươi”, Chúa Giê-su đã cấm dùng công cụ pháp lý này để phân rẽ các linh hồn (Ma-thi-ơ 5:31-32).

Điều quan trọng cần nhấn mạnh là nếu Môi-se không dạy điều gì về ly hôn, thì ấy là vì Đức Chúa Trời đã không truyền dạy ông — rốt lại, Môi-se là người trung tín và chỉ nói những gì ông nghe từ Đức Chúa Trời.

Cụm từ sefer keritut, theo nghĩa đen là “sách phân rẽ” hay “chứng thư ly hôn”, chỉ xuất hiện một lần trong toàn bộ Torah — chính là ở Phục Truyền Luật Lệ Ký 24:1-4. Nói cách khác, không nơi nào Môi-se dạy rằng người nam phải dùng chứng thư này để cho vợ đi. Điều đó cho thấy đây là một tập quán đã tồn tại từ trước, được kế thừa từ thời kỳ phu tù tại Ai Cập. Môi-se chỉ nhắc tới điều người ta đã làm, chứ không truyền dạy như một mạng lệnh của Đức Chúa Trời. Nên nhớ rằng bản thân Môi-se, khoảng bốn mươi năm trước đó, đã sống ở Ai Cập và hẳn biết về loại công cụ pháp lý này.

Ngoài Torah, toàn bộ Tanakh cũng chỉ dùng sefer keritut hai lần — đều theo nghĩa biểu tượng, nói về mối quan hệ giữa Đức Chúa Trời và Y-sơ-ra-ên (Giê-rê-mi 3:8 và Ê-sai 50:1).

Trong hai cách dùng biểu tượng này, không hề có gợi ý rằng vì Đức Chúa Trời ban “chứng thư ly hôn” cho Y-sơ-ra-ên nên dân tộc ấy được tự do kết hiệp với các thần khác. Trái lại, sự bội tín thuộc linh bị quở trách suốt cả bản văn. Nói cách khác, ngay cả theo nghĩa biểu tượng, “chứng thư ly hôn” này cũng không cho phép người nữ lập kết hiệp mới.

Chúa Giê-su cũng chưa bao giờ thừa nhận chứng thư này như một điều được Đức Chúa Trời cho phép để hợp thức hóa sự phân rẽ giữa các linh hồn. Hai lần nó xuất hiện trong các sách Phúc Âm là trong Ma-thi-ơ — và một lần trong đoạn song song ở Mác (Mác 10:4):

1. Ma-thi-ơ 19:7-8: người Pha-ri-si nhắc đến chứng thư, và Chúa Giê-su đáp rằng Môi-se chỉ cho phép (epétrepsen) việc dùng chứng thư vì sự cứng lòng của họ — nghĩa là đó không phải là mạng lệnh của Đức Chúa Trời.
2. Ma-thi-ơ 5:31-32, trong Bài Giảng Trên Núi, khi Chúa Giê-su phán:

“Người ta đã nói: ‘Ai bỏ vợ mình thì hãy cho nàng một chứng thư ly hôn.’ Nhưng Ta bảo các ngươi: ai bỏ vợ mình, ngoại trừ vì cớ porneía, thì làm cho nàng phạm tội ngoại tình; và ai cưới người đàn bà bị bỏ thì phạm tội ngoại tình.”

Vì vậy, cái gọi là “chứng thư ly hôn” này chưa bao giờ là một sự cho phép đến từ Đức Chúa Trời, mà chỉ là điều Môi-se dung thứ trước sự cứng lòng của dân sự. Không một phần nào của Kinh Thánh ủng hộ ý tưởng rằng, nhờ nhận chứng thư này, người nữ sẽ được giải phóng về phương diện thuộc linh và tự do kết hiệp với một người nam khác. Ý tưởng đó không có cơ sở trong Lời Chúa và chỉ là một huyền thoại. Sự dạy dỗ rõ ràng và trực tiếp của Chúa Giê-su xác nhận lẽ thật này.

Trang này là một phần của loạt bài về những hôn nhân Đức Chúa Trời chấp nhận và theo trình tự sau:

1. Phụ lục 7a: Trinh nữ, góa phụ và phụ nữ ly hôn: Những hôn nhân Đức Chúa Trời chấp nhận (Trang hiện tại).
2. Phụ lục 7b: Chứng thư ly hôn — Sự thật và ngộ nhận
3. Phụ lục 7c: Mác 10:11–12 và sự bình đẳng giả tạo trong tội ngoại tình
4. Phụ lục 7d: Hỏi và đáp — Trinh nữ, góa phụ và phụ nữ ly hôn

Nguồn gốc của hôn nhân trong Sự Sáng Tạo

Điều ai cũng biết là cuộc hôn nhân đầu tiên diễn ra ngay sau khi Đấng Tạo Hóa dựng nên một người nữ [נְקֵבָה (nᵉqēvāh)] làm bạn đồng hành cho con người đầu tiên, một người nam [זָכָר (zākhār)]. Người nam và người nữ — đó là các thuật ngữ chính Đấng Tạo Hóa dùng cho cả loài vật lẫn loài người (Sáng Thế Ký 1:27). Trình thuật trong Sáng Thế Ký cho biết người nam ấy, được tạo dựng theo hình ảnh và giống như Đức Chúa Trời, nhận thấy rằng chẳng có người nữ nào trong các loài thọ tạo khác trên đất giống như mình. Không ai hấp dẫn ông, và ông ao ước có một bạn đồng hành. Cụm từ nguyên ngữ là [עֵזֶר כְּנֶגְדּוֹ (ʿēzer kᵉnegdô)], nghĩa là “một người giúp đỡ thích hợp.” Và Chúa đã thấy nhu cầu của A-đam và quyết định dựng cho ông một người nữ — phiên bản nữ của thân thể ông: “Loài người ở một mình thì không tốt; Ta sẽ làm cho nó một kẻ giúp đỡ thích hợp với nó” (Sáng Thế Ký 2:18). Ê-va được làm nên từ chính thân thể của A-đam.

Sự kết hiệp đầu tiên theo Kinh Thánh

Vì vậy, sự kết hiệp đầu tiên của linh hồn đã diễn ra: không nghi lễ, không lời thề, không nhân chứng, không yến tiệc, không đăng ký hộ tịch và không có người chủ lễ. Đức Chúa Trời đơn giản ban người nữ cho người nam, và phản ứng của ông là: “Bây giờ, nàng là xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi; nàng sẽ được gọi là ‘đàn bà,’ vì đã được lấy ra từ ‘đàn ông’” (Sáng Thế Ký 2:23). Ngay sau đó, chúng ta đọc rằng A-đam đã “biết” [יָדַע (yāḏaʿ) — biết, có quan hệ tình dục] Ê-va, và nàng thụ thai. Cùng cách nói này (biết), gắn với việc thụ thai, cũng được dùng sau đó cho sự kết hiệp của Ca-in và vợ người (Sáng Thế Ký 4:17). Tất cả những sự kết hiệp được Kinh Thánh ghi lại chỉ đơn giản là một người nam cưới lấy một trinh nữ (hoặc một góa phụ) cho mình và ăn ở với nàng — hầu như luôn dùng các cách nói “biết” hoặc “vào cùng” — điều đó xác nhận rằng sự kết hiệp thực sự đã xảy ra. Không có chỗ nào trong Kinh Thánh nói rằng có bất kỳ nghi lễ nào, dù tôn giáo hay dân sự.

Khi nào sự kết hiệp diễn ra trong mắt Đức Chúa Trời?

Câu hỏi trung tâm là: Khi nào Đức Chúa Trời xem một hôn nhân đã diễn ra? Có ba khả năng — một thuộc Kinh Thánh và đúng, và hai sai lạc do loài người đặt ra.

1. Phương án theo Kinh Thánh

Đức Chúa Trời xem một người nam và một người nữ là vợ chồng ngay khi người nữ trinh có quan hệ tự nguyện với người nam ấy lần thứ nhất. Nếu nàng đã từng thuộc về một người nam khác, thì sự kết hiệp chỉ có thể diễn ra nếu người nam trước đã chết.

2. Phương án sai lạc theo thuyết tương đối

Đức Chúa Trời xem sự kết hiệp diễn ra khi đôi nam nữ tự quyết định. Nói cách khác, người nam hay người nữ có thể có bao nhiêu bạn tình tùy ý, nhưng chỉ đến ngày họ cho rằng mối quan hệ đã trở nên nghiêm túc — có lẽ vì họ sẽ dọn về sống chung — thì Đức Chúa Trời mới xem họ là một thịt. Trong trường hợp này, chính tạo vật chứ không phải Đấng Tạo Hóa quyết định khi nào linh hồn của một người nam được kết hiệp với linh hồn của một người nữ. Không có chút căn cứ Kinh Thánh nào cho quan điểm này.

3. Phương án sai lạc phổ biến nhất

Đức Chúa Trời chỉ xem sự kết hiệp đã diễn ra khi có một nghi lễ. Phương án này không khác mấy so với phương án thứ hai, vì trên thực tế, điểm khác chỉ là việc thêm một con người thứ ba vào tiến trình — có thể là một thẩm phán, một viên chức hộ tịch, một linh mục, một mục sư, v.v. Trong phương án này, đôi nam nữ cũng có thể đã có nhiều bạn tình trong quá khứ, nhưng chỉ bây giờ, khi đứng trước một người lãnh đạo, thì Đức Chúa Trời mới xem hai linh hồn đã kết hiệp.

Sự vắng mặt của nghi lễ trong các yến tiệc cưới

Cần lưu ý rằng Kinh Thánh có nhắc đến bốn yến tiệc cưới, nhưng trong không một trình thuật nào có nói đến một nghi lễ để hợp thức hóa hay ban phước cho sự kết hiệp. Không có lời dạy rằng một nghi thức hay một tiến trình bên ngoài là cần thiết để sự kết hiệp được xem là hợp lệ trước mặt Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 29:21-28; Các Quan Xét 14:10-20; Ê-xơ-tê 2:18; Giăng 2:1-11). Sự xác nhận của sự kết hiệp diễn ra khi một trinh nữ có quan hệ tình dục tự nguyện với người nam đầu tiên của mình (sự hoàn hợp). Ý tưởng cho rằng Đức Chúa Trời chỉ kết hiệp đôi bạn khi họ đứng trước một nhà lãnh đạo tôn giáo hay một thẩm phán hòa giải là điều không có cơ sở trong Kinh Thánh.

Tội ngoại tình và Luật pháp của Đức Chúa Trời

Ngay từ ban đầu, Đức Chúa Trời đã cấm tội ngoại tình, tức người nữ có quan hệ với hơn một người nam. Đó là vì linh hồn của người nữ chỉ có thể kết hiệp với một người nam tại một thời điểm trên đất này. Không có giới hạn về số lượng người nam mà một người nữ có thể có trong suốt đời mình, nhưng mỗi mối quan hệ mới chỉ có thể diễn ra nếu mối quan hệ trước đã kết thúc bởi sự chết, vì chỉ khi ấy linh hồn của người nam mới trở về với Đức Chúa Trời, từ nơi nó đến (Truyền Đạo 12:7). Nói cách khác, nàng phải là một góa phụ để có thể kết hiệp với một người nam khác. Lẽ thật này rất dễ được xác nhận trong Kinh Thánh, như khi Vua Đa-vít sai người rước A-bi-ga-in chỉ sau khi nghe tin Na-ban đã chết (1 Sa-mu-ên 25:39-40); khi Bô-ô cưới Ru-tơ làm vợ vì ông biết chồng nàng là Ma-lôn đã qua đời (Ru-tơ 4:13); và khi Giu-đa dặn người con trai thứ là Ô-nan lấy Ta-ma để nối dòng cho người anh đã chết (Sáng Thế Ký 38:8). Xem thêm: Ma-thi-ơ 5:32; Rô-ma 7:3.

Nam và nữ: Sự khác biệt trong tội ngoại tình

Một điều có thể thấy rất rõ trong Kinh Thánh là không có “ngoại tình nghịch cùng người nữ”, mà chỉ có “ngoại tình nghịch cùng người nam”. Ý tưởng mà nhiều hội thánh dạy — rằng người nam khi lìa người nữ và cưới một trinh nữ hay một góa phụ khác thì phạm tội ngoại tình nghịch cùng người vợ cũ — là điều không có cơ sở trong Kinh Thánh, mà chỉ dựa trên quy ước xã hội.

Bằng chứng là có nhiều ví dụ về các đầy tớ của Chúa đã trải qua nhiều cuộc hôn nhân với các trinh nữ và góa phụ mà không bị Đức Chúa Trời quở trách — bao gồm cả trường hợp của Gia-cốp, người có bốn vợ, từ đó sinh ra mười hai chi phái Y-sơ-ra-ên và chính Đấng Mê-si. Chưa bao giờ có lời nào nói rằng Gia-cốp đã phạm tội ngoại tình với mỗi người vợ mới của mình.

Một ví dụ quen thuộc khác là tội ngoại tình của Đa-vít. Khi nhà tiên tri Na-than quở trách, ông không nói có sự ngoại tình nghịch cùng người nữ nào của vua khi vua ăn ở với Bát-sê-ba (II Sa-mu-ên 12:9), mà chỉ là nghịch cùng U-ri, chồng nàng. Hãy nhớ rằng lúc đó Đa-vít đã cưới Mi-can, A-bi-ga-in và A-hi-nô-am (I Sa-mu-ên 25:42). Nói cách khác, ngoại tình luôn là nghịch cùng người nam, chứ không bao giờ là nghịch cùng người nữ.

Một số nhà lãnh đạo thích tuyên bố rằng Đức Chúa Trời làm cho nam và nữ “bình đẳng trong mọi sự”, nhưng điều này không phản ánh những gì được thấy trong bốn nghìn năm mà Kinh Thánh bao quát. Không hề có một ví dụ nào trong Kinh Thánh cho thấy Đức Chúa Trời quở trách một người nam vì đã “ngoại tình nghịch cùng vợ mình”.

Điều này không có nghĩa là người nam không phạm tội ngoại tình, nhưng là Đức Chúa Trời xem tội ngoại tình của người nam và của người nữ theo cách khác nhau. Hình phạt theo Kinh Thánh là như nhau cho cả hai (Lê-vi Ký 20:10; Phục Truyền Luật Lệ Ký 22:22-24), nhưng không có mối liên hệ nào giữa trinh tiết của người nam và hôn nhân. Chính người nữ, chứ không phải người nam, quyết định việc có ngoại tình hay không. Theo Kinh Thánh, người nam phạm tội ngoại tình bất cứ khi nào anh ta có quan hệ với một người nữ không phải là trinh nữ hoặc góa phụ. Chẳng hạn, nếu một chàng trai 25 tuổi còn trinh ngủ với một cô gái 23 tuổi đã từng thuộc về một người nam khác, thì anh ta phạm tội ngoại tình — vì theo Đức Chúa Trời, cô gái ấy là vợ của một người nam khác (Ma-thi-ơ 5:32; Rô-ma 7:3; Dân Số Ký 5:12).

Luật levirate và việc bảo tồn dòng dõi

Nguyên tắc này — rằng người nữ chỉ có thể kết hiệp với một người nam khác sau khi người thứ nhất đã chết — cũng được xác nhận trong luật levirate, do Đức Chúa Trời ban để gìn giữ sản nghiệp gia đình: “Khi anh em cùng sống với nhau, nếu một người chết mà không có con, thì vợ của người chết không được lấy người ngoài; anh của chồng phải vào cùng nàng, cưới nàng làm vợ và làm trọn bổn phận anh em chồng…” (Phục Truyền Luật Lệ Ký 25:5-10; xem thêm Sáng Thế Ký 38:8; Ru-tơ 1:12-13; Ma-thi-ơ 22:24). Lưu ý rằng luật này phải được thực hiện ngay cả khi người em rể đã có vợ khác. Trong trường hợp của Bô-ô, ông thậm chí đã nhường Ru-tơ cho một người bà con gần hơn, nhưng người ấy từ chối vì không muốn nhận thêm một người vợ và phải chia phần sản nghiệp: “Trong ngày anh mua ruộng của tay Na-ô-mi, cũng phải nhận Ru-tơ, người nữ Mô-áp, vợ của người đã chết, để dựng lại danh người chết trên cơ nghiệp của người” (Ru-tơ 4:5).

Góc nhìn Kinh Thánh về hôn nhân

Quan điểm Kinh Thánh về hôn nhân, như được trình bày trong Kinh Thánh, rất rõ ràng và khác biệt với các truyền thống nhân loại hiện đại. Đức Chúa Trời đã thiết lập hôn nhân là một sự kết hiệp thuộc linh được ấn chứng bởi sự hoàn hợp (ăn ở vợ chồng) giữa một người nam và một trinh nữ hoặc một góa phụ, không cần đến nghi lễ, người chủ lễ hay các nghi thức bên ngoài.

Điều này không có nghĩa Kinh Thánh cấm các nghi lễ như một phần của đám cưới, nhưng cần hiểu rõ rằng chúng không phải là điều kiện cũng như không phải là sự xác nhận rằng một sự kết hiệp linh hồn đã diễn ra theo luật của Đức Chúa Trời.

Sự kết hiệp chỉ được xem là hợp lệ trước mặt Đức Chúa Trời tại thời điểm có quan hệ tự nguyện, phản ánh trật tự của Chúa rằng người nữ được kết hiệp với chỉ một người nam tại một thời điểm cho đến khi sự chết tháo gỡ mối dây ấy. Việc vắng bóng nghi lễ trong các yến tiệc cưới được Kinh Thánh mô tả càng cho thấy trọng tâm ở giao ước thân mật và mục đích thiêng liêng là tiếp nối dòng dõi, chứ không phải ở các hình thức do con người đặt ra.

Kết luận

Qua tất cả các trình thuật và nguyên tắc Kinh Thánh này, trở nên hiển nhiên rằng định nghĩa về hôn nhân của Đức Chúa Trời bắt nguồn từ chính thiết kế của Ngài, chứ không từ các truyền thống hay thủ tục pháp lý của loài người. Đấng Tạo Hóa đã đặt chuẩn mực ngay từ ban đầu: một hôn nhân được ấn chứng trước mặt Ngài khi một người nam kết hiệp trong quan hệ tự nguyện với một người nữ được tự do kết hôn — nghĩa là nàng hoặc là trinh nữ, hoặc là góa phụ. Dù các nghi lễ dân sự hay tôn giáo có thể đóng vai trò là lời tuyên bố công khai, chúng không quyết định việc một sự kết hiệp có hợp lệ trước mặt Đức Chúa Trời hay không. Điều quan trọng là vâng phục trật tự của Ngài, tôn trọng sự thánh khiết của dây liên kết hôn nhân và trung tín với các điều răn của Ngài — những điều không hề thay đổi bất chấp những biến chuyển văn hóa hay ý kiến của loài người.

KHÔNG PHẢI MỌI SINH VẬT ĐỀU ĐƯỢC TẠO RA ĐỂ LÀM THỨC ĂN

VƯỜN Ê-ĐEN: CHẾ ĐỘ ĂN DỰA TRÊN THỰC VẬT

Sự thật này trở nên rõ ràng khi chúng ta xem xét khởi đầu của nhân loại trong Vườn Ê-đen. A-đam, con người đầu tiên, được giao nhiệm vụ chăm sóc một khu vườn. Vườn gì? Văn bản gốc tiếng Hê-bơ-rơ không nói rõ, nhưng có bằng chứng thuyết phục cho thấy đó là một vườn cây ăn trái:
“Giê-hô-va Đức Chúa Trời trồng một khu vườn tại phía đông Ê-đen… Từ đất, Đức Chúa Trời khiến mọi cây cối mọc lên, đẹp mắt và tốt cho thức ăn” (Sáng thế ký 2:15).

Chúng ta cũng đọc thấy vai trò của A-đam trong việc đặt tên và chăm sóc các loài động vật, nhưng không nơi nào trong Kinh Thánh nói rằng chúng cũng “tốt để làm thức ăn,” như các cây trái.

TIÊU THỤ THỊT ĐỘNG VẬT TRONG KẾ HOẠCH CỦA ĐỨC CHÚA TRỜI

Điều này không có nghĩa là Đức Chúa Trời cấm ăn thịt — nếu vậy, chắc chắn toàn bộ Kinh Thánh sẽ có lời tuyên bố rõ ràng về điều đó. Tuy nhiên, điều này cho thấy rằng việc ăn thịt không nằm trong chế độ ăn ban đầu của con người.

Sự chu cấp ban đầu của Đức Chúa Trời dành cho loài người dường như hoàn toàn dựa vào thực vật, đặc biệt là trái cây và các loại cây xanh khác.

SỰ PHÂN BIỆT GIỮA CÁC LOÀI THUẦN SẠCH VÀ KHÔNG THUẦN SẠCH

ĐƯỢC GIỚI THIỆU TRONG THỜI NÔ-Ê

Mặc dù Đức Chúa Trời về sau cho phép con người giết và ăn động vật, Ngài cũng thiết lập ranh giới rõ ràng giữa các loài có thể ăn được và những loài không thể ăn.

Sự phân biệt này được ngụ ý lần đầu tiên trong lời dặn Nô-ê trước trận lụt:
“Hãy đem cùng ngươi bảy cặp của mỗi loài vật thuần sạch, đực và cái, và một cặp của mỗi loài vật không thuần sạch, đực và cái” (Sáng thế ký 7:2).

SỰ NHẬN BIẾT NGẦM VỀ CÁC LOÀI THUẦN SẠCH

Việc Đức Chúa Trời không giải thích cho Nô-ê cách phân biệt các loài thuần sạch và không thuần sạch cho thấy rằng kiến thức đó đã được khắc ghi sẵn trong con người, có lẽ từ lúc sáng tạo.

Sự nhận biết này phản ánh một trật tự và mục đích rộng lớn hơn trong chương trình của Đức Chúa Trời, nơi một số loài được biệt riêng cho những vai trò cụ thể trong hệ sinh thái tự nhiên và thuộc linh.

Ý NGHĨA BAN ĐẦU CỦA CÁC LOÀI THUẦN SẠCH

LIÊN QUAN ĐẾN CỦA LỄ HY SINH

Dựa trên những gì đã xảy ra cho đến thời điểm trận lụt trong sách Sáng thế ký, chúng ta có thể chắc chắn rằng sự phân biệt giữa các loài thuần sạch và không thuần sạch lúc đó chỉ liên quan đến việc chúng có thể được dâng làm của lễ hay không.

Lễ vật của A-bên — là con đầu lòng trong bầy — làm nổi bật nguyên tắc này. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, cụm từ “con đầu lòng trong bầy” (מִבְּכֹרוֹת צֹאנוֹ) dùng từ “bầy” (tzon, צֹאן), thường chỉ các loài động vật nhỏ đã được thuần hóa như chiên và dê. Do đó, rất có thể A-bên đã dâng một con chiên non hoặc một con dê con từ bầy của mình (Sáng thế ký 4:3-5).

CÁC CỦA LỄ BẰNG ĐỘNG VẬT THUẦN SẠCH CỦA NÔ-Ê

Tương tự, khi Nô-ê ra khỏi tàu, ông đã xây một bàn thờ và dâng các của lễ thiêu lên Đức Giê-hô-va bằng các loài vật thuần sạch, đúng như những gì Đức Chúa Trời đã chỉ dẫn trước trận lụt (Sáng thế ký 8:20; 7:2).

Việc nhấn mạnh từ rất sớm về các loài thuần sạch dùng để dâng tế lễ đặt nền tảng cho sự hiểu biết về vai trò đặc biệt của chúng trong sự thờ phượng và sự tinh sạch theo giao ước.

Các từ tiếng Hê-bơ-rơ dùng để mô tả những phân loại này — tahor (טָהוֹר) và tamei (טָמֵא) — không phải là những từ ngẫu nhiên. Chúng có liên hệ sâu sắc với các khái niệm về sự thánh khiết và biệt riêng cho Đức Chúa Trời:

• טָמֵא (Tamei)
  Ý nghĩa: Không thuần sạch, ô uế.
  Cách sử dụng: Dùng để chỉ sự ô uế nghi lễ, đạo đức, hoặc thể chất. Thường gắn liền với các loài động vật, vật dụng, hoặc hành vi bị cấm trong việc ăn uống hay thờ phượng.
  Ví dụ: “Dẫu vậy, các loài này các ngươi không được ăn… vì chúng là không thuần sạch (tamei) đối với các ngươi” (Lê-vi Ký 11:4).
• טָהוֹר (Tahor)
  Ý nghĩa: Thuần sạch, trong sạch.
  Cách sử dụng: Dùng để chỉ các loài động vật, vật dụng, hoặc con người phù hợp để ăn, thờ phượng, hoặc dùng trong nghi lễ.
  Ví dụ: “Các ngươi phải phân biệt giữa vật thánh và vật thường, giữa vật ô uế và vật thuần sạch” (Lê-vi Ký 10:10).

Những thuật ngữ này tạo nên nền tảng cho các luật ăn uống của Đức Chúa Trời, sau đó được trình bày rõ ràng trong Lê-vi Ký 11 và Phục truyền Luật Lệ Ký 14. Hai chương này liệt kê cụ thể những loài vật được xem là thuần sạch (được phép ăn) và không thuần sạch (bị cấm ăn), nhằm đảm bảo rằng dân sự của Đức Chúa Trời vẫn giữ sự biệt riêng và thánh khiết.

NHỮNG LỜI KHIỂN TRÁCH CỦA ĐỨC CHÚA TRỜI VỀ VIỆC ĂN THỊT KHÔNG THUẦN SẠCH

Xuyên suốt Kinh Tanakh (Cựu Ước), Đức Chúa Trời nhiều lần khiển trách dân Ngài vì đã vi phạm các luật lệ về thức ăn. Nhiều phân đoạn cụ thể lên án việc ăn thịt không thuần sạch, cho thấy hành vi này bị xem là một sự phản nghịch chống lại các điều răn của Đức Chúa Trời:

“Một dân luôn chọc giận Ta trước mặt Ta… là kẻ ăn thịt heo, và trong nồi họ có nước thịt không thanh sạch” (Ê-sai 65:3-4).

“Những người tự biệt riêng ra và thanh tẩy mình để vào trong các vườn, theo sau kẻ đứng giữa, ăn thịt heo, chuột, và các vật không thuần sạch — tất cả họ sẽ bị tiêu diệt cùng với kẻ họ theo,” Đức Giê-hô-va phán” (Ê-sai 66:17).

Những lời quở trách này cho thấy rằng việc ăn thịt không thuần sạch không chỉ là vấn đề ăn uống, mà còn là một thất bại về mặt đạo đức và thuộc linh. Hành động ăn những loài vật bị cấm thể hiện sự bất tuân đối với các mạng lệnh rõ ràng của Đức Chúa Trời. Qua việc cố tình làm điều Ngài đã cấm, dân sự bày tỏ sự xem nhẹ sự thánh khiết và tinh thần vâng phục.

CHÚA GIÊ-SU VÀ THỊT KHÔNG THUẦN SẠCH

Khi Chúa Giê-su đến thế gian, Cơ Đốc giáo bắt đầu lan rộng, và các sách Tân Ước được viết, nhiều người bắt đầu tự hỏi liệu Đức Chúa Trời còn quan tâm đến việc vâng giữ các luật lệ của Ngài không — bao gồm cả những quy định về thịt không thuần sạch. Trên thực tế, gần như toàn bộ thế giới Cơ Đốc ngày nay ăn bất cứ thứ gì họ muốn.

Tuy nhiên, sự thật là không có lời tiên tri nào trong Cựu Ước nói rằng Đấng Mê-si-a sẽ bãi bỏ luật về thịt không thuần sạch — hay bất kỳ luật nào khác của Cha Ngài (như một số người lập luận). Chúa Giê-su rõ ràng đã vâng phục mọi mệnh lệnh của Đức Cha, bao gồm cả điều này. Nếu Chúa Giê-su từng ăn thịt heo — giống như chúng ta biết Ngài đã ăn cá (Lu-ca 24:41-43) và thịt chiên (Ma-thi-ơ 26:17-30) — thì Kinh Thánh chắc chắn đã ghi lại một lời dạy bằng hành động. Nhưng chúng ta biết điều đó chưa từng xảy ra. Không có bằng chứng nào cho thấy Chúa Giê-su hay các môn đồ Ngài từng vi phạm những quy định mà Đức Chúa Trời đã truyền qua các đấng tiên tri.

NHỮNG LẬP LUẬN BỊ BÁC BỎ

LẬP LUẬN SAI: “Chúa Giê-su đã tuyên bố mọi thức ăn đều là thanh sạch”

SỰ THẬT:

Mác 7:1-23 thường được trích dẫn như bằng chứng rằng Chúa Giê-su đã bãi bỏ các luật lệ về thịt không thuần sạch. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ văn bản, ta thấy cách hiểu này là vô căn cứ. Câu thường bị hiểu sai nói rằng:
“Vì thức ăn không vào lòng người, nhưng vào bụng, rồi đi ra ngoài.” (Bởi đó Ngài làm cho mọi thức ăn trở nên thanh sạch)” (Mác 7:19).

VĂN MẠCH: KHÔNG LIÊN QUAN ĐẾN THỊT THUẦN SẠCH VÀ KHÔNG THUẦN SẠCH

Trước hết, đoạn này không hề đề cập đến vấn đề thức ăn thuần sạch hay không thuần sạch như được trình bày trong Lê-vi Ký 11. Thay vào đó, nó nói đến cuộc tranh luận giữa Chúa Giê-su và người Pha-ri-si về một truyền thống của người Do Thái không liên quan đến luật ăn uống. Những người Pha-ri-si và các thầy thông giáo đã nhận thấy các môn đồ của Chúa Giê-su không thực hiện nghi thức rửa tay trước khi ăn, được gọi trong tiếng Hê-bơ-rơ là netilat yadayim (נטילת ידיים). Đây là nghi thức rửa tay kèm theo lời chúc phước — một truyền thống vẫn được duy trì trong cộng đồng Do Thái, đặc biệt là trong giới Chính Thống.

Mối quan tâm của người Pha-ri-si không nằm ở các luật lệ của Đức Chúa Trời, mà ở việc giữ truyền thống do loài người lập nên. Họ xem việc không rửa tay trước khi ăn là sự vi phạm nghi thức, tức là hành vi ô uế.

PHẢN ỨNG CỦA CHÚA GIÊ-SU: LÒNG NGƯỜI MỚI LÀ ĐIỀU QUAN TRỌNG

Chúa Giê-su dành phần lớn đoạn Mác 7 để dạy rằng điều làm ô uế con người không phải là những tập tục hay nghi lễ bên ngoài, mà là tình trạng của tấm lòng. Ngài nhấn mạnh rằng sự ô uế thuộc linh đến từ bên trong — từ những ý nghĩ và hành động tội lỗi — chứ không phải từ việc không tuân giữ các nghi lễ do con người đặt ra.

Khi Ngài giải thích rằng thực phẩm không làm ô uế người ta vì nó vào bụng chứ không vào lòng, Ngài không nói đến các luật ăn uống, mà nói đến nghi thức rửa tay. Tâm điểm của Ngài là sự tinh sạch nội tâm, chứ không phải nghi lễ hình thức.

XEM XÉT KỸ MÁC 7:19

Câu Mác 7:19 thường bị hiểu sai do một chú thích trong ngoặc đơn được các nhà xuất bản Kinh Thánh thêm vào: “Bởi đó Ngài làm cho mọi thức ăn trở nên thanh sạch.” Tuy nhiên, trong văn bản Hy Lạp, câu này đơn giản chỉ nói:
“οτι ουκ εισπορευεται αυτου εις την καρδιαν αλλ εις την κοιλιαν και εις τον αφεδρωνα εκπορευεται καθαριζον παντα τα βρωματα,”

Dịch nguyên văn là: “Vì nó không vào lòng người, nhưng vào bụng, rồi đi ra nhà xí, làm sạch mọi thức ăn.”

Việc diễn giải câu này thành: “Qua điều này, Ngài đã tuyên bố mọi thức ăn là thanh sạch” là một sự bóp méo trắng trợn nhằm áp đặt thành kiến của các chủng viện và nhà xuất bản Kinh Thánh vốn chống lại Luật pháp của Đức Chúa Trời.

Điều hợp lý hơn nhiều là toàn bộ câu nói của Chúa Giê-su đang mô tả một cách đơn giản tiến trình tiêu hóa — một điều quen thuộc trong cách nói thời đó. Hệ tiêu hóa tiếp nhận thức ăn, tách lấy những chất dinh dưỡng hữu ích mà cơ thể cần (phần thanh sạch), rồi thải bỏ phần còn lại. Cụm từ “làm sạch mọi thức ăn” có khả năng chỉ đến quá trình tự nhiên này — phân biệt phần hữu ích và phần phải loại bỏ.

KẾT LUẬN VỀ LẬP LUẬN SAI NÀY

Mác 7:1-23 không nói về việc bãi bỏ các luật ăn uống của Đức Chúa Trời, mà nói về việc bác bỏ những truyền thống do loài người đặt ra, vốn đề cao hình thức hơn là tấm lòng. Chúa Giê-su dạy rằng điều thật sự làm ô uế người ta là điều phát ra từ bên trong, chứ không phải do không rửa tay theo nghi thức. Lập luận rằng “Chúa Giê-su tuyên bố mọi thức ăn là thanh sạch” là một sự hiểu sai, bắt nguồn từ thành kiến chống lại Luật pháp đời đời của Đức Chúa Trời. Khi đọc kỹ văn cảnh và ngôn ngữ gốc, ta thấy rõ rằng Chúa Giê-su luôn tôn trọng lời dạy trong Kinh Thánh và không hề loại bỏ các luật ăn uống do Đức Chúa Trời ban ra.

LẬP LUẬN SAI: “Trong một khải tượng, Đức Chúa Trời đã bảo sứ đồ Phi-e-rơ rằng bây giờ chúng ta có thể ăn thịt của bất kỳ loài vật nào”

SỰ THẬT:

Nhiều người trích dẫn khải tượng của Phi-e-rơ trong Công vụ 10 để lập luận rằng Đức Chúa Trời đã bãi bỏ các luật lệ về thịt không thuần sạch. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ văn cảnh và mục đích của khải tượng, ta thấy rằng nó không hề liên quan đến việc thay đổi các luật ăn uống. Mục đích thực sự của khải tượng là dạy Phi-e-rơ rằng ông phải tiếp nhận người ngoại bang vào dân của Đức Chúa Trời — không phải để thay đổi các quy tắc ăn uống mà Đức Chúa Trời đã ban.

KHẢI TƯỢNG CỦA PHI-E-RƠ VÀ MỤC ĐÍCH CỦA NÓ

Trong Công vụ 10, Phi-e-rơ thấy một tấm vải lớn từ trời buông xuống, trong đó có đủ loại động vật — cả thuần sạch lẫn không thuần sạch — kèm theo lời phán: “Hãy giết và ăn.” Phản ứng của Phi-e-rơ rất rõ ràng:
“Không đâu, Lạy Chúa! Tôi chưa hề ăn vật gì ô uế hay không tinh sạch” (Công vụ 10:14).

Phản ứng này mang ý nghĩa quan trọng vì nhiều lý do:

1. Sự vâng lời của Phi-e-rơ đối với các luật ăn uống
   Khải tượng này xảy ra sau khi Chúa Giê-su đã thăng thiên và Đức Thánh Linh đã được ban xuống trong lễ Ngũ Tuần. Nếu Chúa Giê-su đã bãi bỏ các luật ăn uống trong thời gian thi hành chức vụ, thì Phi-e-rơ — là môn đồ thân cận — hẳn đã biết điều đó và không phản ứng mạnh như vậy. Việc Phi-e-rơ từ chối ăn những loài vật không thuần sạch cho thấy ông vẫn vâng giữ các luật ăn uống và không hề nghĩ rằng chúng đã bị hủy bỏ.
2. Thông điệp thật sự của khải tượng
   Khải tượng này được lặp lại ba lần để nhấn mạnh tầm quan trọng, nhưng ý nghĩa thật sự của nó được làm rõ chỉ vài câu sau đó, khi Phi-e-rơ đến nhà Cọt-nây, một người ngoại bang. Chính Phi-e-rơ giải thích ý nghĩa của khải tượng:
   “Đức Chúa Trời đã chỉ cho tôi biết rằng tôi không nên gọi một người nào là ô uế hoặc không tinh sạch” (Công vụ 10:28).

Khải tượng không hề nói về thức ăn, mà là một thông điệp tượng trưng. Đức Chúa Trời dùng hình ảnh các loài vật thuần sạch và không thuần sạch để dạy Phi-e-rơ rằng rào cản giữa người Do Thái và người ngoại bang đã được gỡ bỏ — và người ngoại bang giờ đây cũng có thể trở thành một phần của cộng đồng giao ước của Đức Chúa Trời.

NHỮNG ĐIỂM PHI LÔ-GIC TRONG LẬP LUẬN “LUẬT ĂN UỐNG ĐÃ BỊ BÃI BỎ”

Cho rằng khải tượng của Phi-e-rơ bãi bỏ các luật ăn uống là bỏ qua nhiều điểm quan trọng:

1. Sự phản kháng ban đầu của Phi-e-rơ
   Nếu các luật ăn uống đã bị bãi bỏ, thì sự phản đối của Phi-e-rơ sẽ không có ý nghĩa gì. Lời ông nói cho thấy ông vẫn tiếp tục vâng giữ các luật lệ này, ngay cả sau nhiều năm bước đi theo Chúa Giê-su.
2. Không có bằng chứng Kinh Thánh về sự bãi bỏ
   Không chỗ nào trong Công vụ 10 nói rằng các luật ăn uống đã bị hủy bỏ. Trọng tâm hoàn toàn nằm ở việc tiếp nhận người ngoại bang, chứ không phải định nghĩa lại các loài vật thuần sạch hay không thuần sạch.
3. Tính biểu tượng của khải tượng
   Mục đích của khải tượng được bày tỏ rõ qua việc ứng nghiệm. Khi Phi-e-rơ nhận ra rằng Đức Chúa Trời không thiên vị, nhưng chấp nhận bất cứ ai từ mọi dân tộc kính sợ Ngài và làm điều công chính (Công vụ 10:34-35), thì rõ ràng khải tượng nói đến việc phá bỏ định kiến, chứ không phải thay đổi luật ăn uống.
4. Mâu thuẫn trong cách giải thích
   Nếu khải tượng nói về việc bãi bỏ luật ăn uống, thì nó sẽ mâu thuẫn với bối cảnh rộng hơn trong sách Công vụ, nơi các tín đồ Do Thái — bao gồm cả Phi-e-rơ — vẫn tiếp tục sống theo các luật của Môi-se. Hơn nữa, nếu hiểu khải tượng theo nghĩa đen thì nó sẽ mất hoàn toàn sức mạnh tượng trưng và không truyền tải được thông điệp sâu sắc hơn về sự tiếp nhận người ngoại.

KẾT LUẬN VỀ LẬP LUẬN SAI NÀY

Khải tượng của Phi-e-rơ trong Công vụ 10 không nói về thức ăn, mà nói về con người. Đức Chúa Trời dùng hình ảnh các loài vật thuần sạch và không thuần sạch để truyền đạt một chân lý thuộc linh sâu sắc hơn: Tin Mừng là dành cho mọi dân tộc, và người ngoại bang không còn bị xem là ô uế hay bị loại trừ khỏi dân sự Đức Chúa Trời.

Hiểu khải tượng này là sự bãi bỏ luật ăn uống là một sự hiểu sai cả về văn mạch lẫn mục đích. Các luật ăn uống được Đức Chúa Trời ban trong Lê-vi Ký 11 vẫn không thay đổi và chưa từng là đối tượng của khải tượng này. Chính hành động và lời giải thích của Phi-e-rơ xác nhận điều đó. Thông điệp thật sự của khải tượng là phá bỏ rào cản giữa con người với con người, chứ không phải thay đổi luật đời đời của Đức Chúa Trời.

LẬP LUẬN SAI: “Công hội tại Giê-ru-sa-lem quyết định rằng người ngoại chỉ cần kiêng đồ vật bị thắt cổ và huyết là được”

SỰ THẬT:

Công hội tại Giê-ru-sa-lem (Công vụ 15) thường bị hiểu sai rằng người ngoại bang đã được phép bỏ qua phần lớn các điều răn của Đức Chúa Trời và chỉ cần tuân theo bốn yêu cầu cơ bản. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ lưỡng, chúng ta thấy hội nghị này không nhằm bãi bỏ các luật lệ dành cho người ngoại, mà để tạo điều kiện thuận lợi cho họ bắt đầu tham gia vào các cộng đồng Do Thái tin Đấng Mê-si.

CÔNG HỘI GIÊ-RU-SA-LEM THẢO LUẬN VỀ ĐIỀU GÌ?

Câu hỏi chính được đặt ra tại hội nghị là: liệu người ngoại bang có cần phải hoàn toàn cam kết với toàn bộ luật pháp Môi-se — bao gồm cả phép cắt bì — trước khi được phép nghe Tin Mừng và tham gia các buổi nhóm họp của các hội thánh Đấng Mê-si đầu tiên hay không?

Suốt nhiều thế kỷ, truyền thống Do Thái dạy rằng người ngoại phải trở nên người tuân giữ trọn vẹn luật pháp, bao gồm cắt bì, giữ ngày Sa-bát, tuân theo luật ăn uống và các điều răn khác, thì người Do Thái mới có thể giao tiếp với họ (xem Ma-thi-ơ 10:5-6; Giăng 4:9; Công vụ 10:28). Quyết định của hội nghị đánh dấu một bước chuyển, thừa nhận rằng người ngoại có thể bắt đầu hành trình đức tin mà chưa cần phải tuân theo tất cả các điều luật ngay lập tức.

BỐN YÊU CẦU BAN ĐẦU ĐỂ GIỮ HÒA THUẬN

Hội đồng kết luận rằng người ngoại có thể tham dự các buổi nhóm nếu họ tránh bốn điều sau (Công vụ 15:20):

1. Thức ăn ô uế vì cúng thần tượng: Tránh ăn của cúng các thần tượng, vì thờ thần tượng là điều vô cùng ghê tởm đối với người Do Thái tin Đấng Mê-si.
2. Sự gian dâm: Kiêng các tội lỗi tình dục, vốn phổ biến trong các nghi thức ngoại giáo.
3. Thịt động vật bị thắt cổ: Tránh ăn thịt những con vật bị giết không đúng cách, vì máu vẫn còn trong thịt — điều bị Đức Chúa Trời cấm.
4. Máu: Tránh ăn máu, điều bị cấm trong luật pháp (Lê-vi Ký 17:10-12).

Những yêu cầu này không phải là bản tóm tắt toàn bộ các luật mà người ngoại phải tuân theo, mà là những bước đầu tiên để đảm bảo sự hòa thuận giữa các tín hữu Do Thái và người ngoại trong các hội thánh hỗn hợp.

NHỮNG ĐIỀU QUYẾT ĐỊNH NÀY KHÔNG NGHĨA LÀ GÌ?

Thật vô lý khi cho rằng bốn điều này là tất cả những gì người ngoại cần làm để làm hài lòng Đức Chúa Trời và nhận được sự cứu rỗi.

• Người ngoại được phép vi phạm Mười Điều Răn sao?
  • Họ có thể thờ các thần khác, dùng danh Đức Chúa Trời cách vô ích, trộm cắp hay giết người sao? Tất nhiên là không. Kết luận như vậy hoàn toàn mâu thuẫn với mọi điều Kinh Thánh dạy về sự công chính mà Đức Chúa Trời mong đợi nơi con người.
• Khởi đầu chứ không phải kết thúc:
  • Hội đồng chỉ đang giải quyết nhu cầu trước mắt: cho phép người ngoại được tham gia vào các hội chúng Đấng Mê-si. Giả định là họ sẽ tiếp tục lớn lên trong sự hiểu biết và vâng phục theo thời gian.

CÔNG VỤ 15:21 GIẢI THÍCH RÕ HƠN

Quyết định của công hội được làm rõ trong Công vụ 15:21:
“Vì từ thời xưa, luật pháp Môi-se [Torah] đã được rao giảng trong mỗi thành phố và được đọc trong các hội đường vào mỗi ngày Sa-bát.”

Câu này cho thấy rằng người ngoại bang sẽ tiếp tục học Luật pháp của Đức Chúa Trời khi họ đến hội đường và nghe đọc Kinh Thánh. Hội đồng không bãi bỏ các điều răn của Đức Chúa Trời, mà đưa ra một cách tiếp cận thực tế để người ngoại bắt đầu hành trình đức tin mà không bị choáng ngợp.

NGỮ CẢNH TỪ LỜI DẠY CỦA CHÚA GIÊ-SU

Chính Chúa Giê-su đã nhấn mạnh tầm quan trọng của các điều răn của Đức Chúa Trời. Ví dụ, trong Ma-thi-ơ 19:17 và Lu-ca 11:28, cũng như trong toàn bộ Bài giảng trên núi (Ma-thi-ơ 5-7), Chúa xác nhận sự cần thiết của việc vâng theo luật pháp: như không giết người, không ngoại tình, yêu thương người lân cận, và nhiều điều khác. Những nguyên tắc này là nền tảng và chắc chắn không bị các sứ đồ loại bỏ.

KẾT LUẬN VỀ LẬP LUẬN SAI NÀY

Công hội tại Giê-ru-sa-lem không hề tuyên bố rằng người ngoại có thể ăn bất cứ thứ gì hoặc bỏ qua các điều răn của Đức Chúa Trời. Hội đồng đang giải quyết một vấn đề cụ thể: làm thế nào để người ngoại có thể bắt đầu tham gia vào các hội thánh Đấng Mê-si mà không cần phải tuân thủ ngay lập tức mọi khía cạnh của luật pháp.

Bốn điều kiện được đưa ra là những bước thực tiễn để thúc đẩy sự hòa hợp giữa tín hữu Do Thái và người ngoại bang trong các cộng đồng hỗn hợp. Kỳ vọng rất rõ ràng: người ngoại sẽ dần dần lớn lên trong sự hiểu biết về luật pháp của Đức Chúa Trời thông qua việc học Kinh Thánh, vốn được đọc trong các hội đường vào mỗi ngày Sa-bát. Việc diễn giải khác đi là bóp méo mục đích của hội nghị và bỏ qua những lời dạy rộng lớn hơn của Kinh Thánh.

LẬP LUẬN SAI: “Sứ đồ Phao-lô dạy rằng Đấng Christ đã hủy bỏ việc vâng giữ các điều răn để được cứu rỗi”

SỰ THẬT:

Nhiều nhà lãnh đạo Cơ Đốc giáo — nếu không muốn nói là phần lớn — dạy sai rằng sứ đồ Phao-lô chống lại Luật pháp của Đức Chúa Trời và khuyên người ngoại không cần vâng theo các điều răn. Một số thậm chí còn cho rằng việc vâng lời luật pháp có thể khiến mất sự cứu rỗi. Cách giải thích này đã dẫn đến sự nhầm lẫn thần học nghiêm trọng.

Các học giả không đồng tình với quan điểm đó đã cố gắng nghiên cứu sâu để giải thích những chỗ gây tranh cãi trong thư tín của Phao-lô, với mục đích chứng minh rằng lời dạy của ông đã bị hiểu sai hoặc bị trích dẫn ngoài văn mạch. Tuy nhiên, chức vụ của chúng tôi giữ lập trường khác.

TẠI SAO GIẢI THÍCH PAO-LÔ LÀ CÁCH TIẾP CẬN SAI LẦM

Chúng tôi tin rằng việc cố gắng giải thích quan điểm của Phao-lô về luật pháp là điều không cần thiết — thậm chí là xúc phạm đến Đức Chúa Trời. Làm như vậy là nâng Phao-lô, một con người, lên vị trí ngang bằng, hoặc thậm chí cao hơn, các đấng tiên tri của Đức Chúa Trời và chính Chúa Giê-su.

Thay vào đó, cách tiếp cận thần học đúng đắn là xem xét liệu có lời tiên tri nào trong Kinh Thánh trước Phao-lô nói rằng sẽ có một người đến sau Chúa Giê-su để truyền một thông điệp bãi bỏ các luật pháp của Đức Chúa Trời hay không. Nếu thực sự có một lời tiên tri quan trọng như vậy, chúng ta sẽ có lý do để tiếp nhận những lời dạy của Phao-lô trong vấn đề này như là do Đức Chúa Trời ủy nhiệm, và hợp lý để nỗ lực sống theo nó.

SỰ VẮNG MẶT CỦA CÁC LỜI TIÊN TRI VỀ PAO-LÔ

Sự thật là không có lời tiên tri nào trong Kinh Thánh nói về Phao-lô — hoặc bất kỳ ai khác — sẽ mang đến một thông điệp hủy bỏ các điều răn của Đức Chúa Trời. Những nhân vật duy nhất được tiên tri rõ ràng trong Cựu Ước và xuất hiện trong Tân Ước là:

1. Giăng Báp-tít: Vai trò là người dọn đường cho Đấng Mê-si được tiên báo và được chính Chúa Giê-su xác nhận (ví dụ: Ê-sai 40:3; Ma-la-chi 4:5-6; Ma-thi-ơ 11:14).
2. Giu-đa Ích-ca-ri-ốt: Các lời ám chỉ gián tiếp được tìm thấy trong Thi thiên 41:9 và Thi thiên 69:25.
3. Giô-sép xứ A-ri-ma-thê: Ê-sai 53:9 ám chỉ gián tiếp đến ông là người đã cung cấp nơi chôn cất cho Chúa Giê-su.

Ngoài những nhân vật này, không có lời tiên tri nào nói về bất kỳ ai — đặc biệt là một người đến từ Tạt-xơ — sẽ được sai đến để hủy bỏ các điều răn của Đức Chúa Trời, hoặc dạy rằng người ngoại có thể được cứu mà không cần vâng phục các luật đời đời của Ngài.

ĐIỀU CHÚA GIÊ-SU TIÊN BÁO SẼ XẢY RA SAU KHI NGÀI THĂNG THIÊN

Chúa Giê-su đã đưa ra nhiều lời tiên tri về những điều sẽ xảy ra sau thời gian thi hành chức vụ trên đất của Ngài, bao gồm:

• Sự hủy diệt của Đền Thờ (Ma-thi-ơ 24:2).
• Sự bắt bớ các môn đồ của Ngài (Giăng 15:20; Ma-thi-ơ 10:22).
• Sự rao giảng Tin Mừng về Vương quốc đến mọi dân tộc (Ma-thi-ơ 24:14).

Tuy nhiên, không có lời tiên tri nào đề cập đến một người đến từ Tạt-xơ — càng không phải là Phao-lô — được trao thẩm quyền để giảng dạy một giáo lý mới hoặc trái ngược liên quan đến sự cứu rỗi và sự vâng phục.

TIÊU CHUẨN ĐÚNG ĐẮN ĐỂ ĐÁNH GIÁ CÁC THƯ TÍN CỦA PHAO-LÔ

Điều này không có nghĩa là chúng ta nên bác bỏ các thư tín của Phao-lô, hoặc của Phi-e-rơ, Giăng, hay Gia-cơ. Thay vào đó, chúng ta phải tiếp cận những trước tác này một cách cẩn trọng, đảm bảo rằng mọi cách hiểu đều phù hợp với Kinh Thánh nền tảng: Luật pháp và các đấng tiên tri trong Cựu Ước, cùng với lời dạy của Chúa Giê-su trong các sách Phúc Âm.

Vấn đề không nằm ở các thư tín, mà ở những cách giải nghĩa do các nhà thần học và lãnh đạo giáo hội áp đặt lên chúng. Mọi cách hiểu về lời dạy của Phao-lô phải được xác nhận qua:

1. Cựu Ước: Luật pháp của Đức Chúa Trời được bày tỏ qua các đấng tiên tri.
2. Bốn sách Phúc Âm: Lời nói và hành động của Chúa Giê-su, Đấng đã giữ trọn luật pháp.

Nếu một cách giải nghĩa không đáp ứng hai tiêu chí này, thì nó không nên được chấp nhận là chân lý.

KẾT LUẬN VỀ LẬP LUẬN SAI NÀY

Lập luận rằng Phao-lô dạy về sự bãi bỏ luật pháp của Đức Chúa Trời — bao gồm cả các quy tắc ăn uống — không được Kinh Thánh hậu thuẫn. Không có lời tiên tri nào nói về thông điệp như vậy, và chính Chúa Giê-su đã giữ trọn luật pháp. Do đó, bất kỳ giáo lý nào trái ngược với điều đó đều phải được xét lại theo Lời Chúa không thay đổi.

Là môn đồ của Đấng Mê-si, chúng ta được kêu gọi sống phù hợp với những gì Đức Chúa Trời đã phán và mặc khải sẵn trong Kinh Thánh, chứ không phải dựa vào những cách giải nghĩa trái với các điều răn đời đời của Ngài.

SỰ DẠY DỖ CỦA CHÚA GIÊ-SU QUA LỜI NÓI VÀ GƯƠNG SÁNG

Người môn đồ thật của Đấng Christ mô phỏng toàn bộ cuộc sống của mình theo gương Ngài. Chúa đã nói rõ rằng nếu chúng ta yêu Ngài, thì chúng ta sẽ vâng lời Đức Cha và Đức Con. Đây không phải là yêu cầu dành cho người yếu đuối, mà là cho những người có mắt nhìn chăm vào Vương quốc Đức Chúa Trời và sẵn sàng làm mọi điều cần thiết để nhận lấy sự sống đời đời — ngay cả khi điều đó dẫn đến sự chống đối từ bạn bè, hội thánh và gia đình.

Các điều răn liên quan đến tóc và râu, tzitzit, phép cắt bì, ngày Sa-bát, và các loài thịt bị cấm đều bị phần lớn Cơ Đốc giáo bỏ qua. Những ai không đi theo đám đông chắc chắn sẽ bị bắt bớ, như chính Chúa Giê-su đã nói với chúng ta (Ma-thi-ơ 5:10). Vâng lời Đức Chúa Trời đòi hỏi sự can đảm — nhưng phần thưởng là sự sống đời đời.

CÁC LOÀI THỊT BỊ CẤM THEO LUẬT PHÁP CỦA ĐỨC CHÚA TRỜI

Luật ăn uống của Đức Chúa Trời, được trình bày rõ ràng trong Torah, quy định cụ thể các loài vật mà dân Ngài được phép ăn và những loài họ phải tránh. Những chỉ dẫn này nhấn mạnh đến sự thánh khiết, sự vâng lời và sự biệt riêng khỏi những điều làm ô uế.

Dưới đây là danh sách chi tiết và mô tả các loài thịt bị cấm, kèm theo dẫn chứng Kinh Thánh.

1. CÁC LOÀI ĐỘNG VẬT TRÊN ĐẤT KHÔNG NHAI LẠI HOẶC KHÔNG CÓ MÓNG CHẺ ĐÔI

• Động vật được xem là không thuần sạch nếu thiếu một hoặc cả hai đặc điểm này.
• Ví dụ về các loài bị cấm:
  • Lạc đà (gamal, גָּמָל) – Có nhai lại nhưng không có móng chẻ đôi (Lê-vi Ký 11:4).
  • Ngựa (sus, סוּס) – Không nhai lại và không có móng chẻ đôi.
  • Heo (chazir, חֲזִיר) – Có móng chẻ đôi nhưng không nhai lại (Lê-vi Ký 11:7).

2. CÁC SINH VẬT DƯỚI NƯỚC KHÔNG CÓ VÂY VÀ VẢY

• Chỉ các loài cá có cả vây và vảy mới được phép ăn. Loài thiếu một trong hai đều bị xem là không thuần sạch.
• Ví dụ về các sinh vật bị cấm:
  • Cá trê – Không có vảy.
  • Động vật có vỏ – Bao gồm tôm, cua, tôm hùm, sò, nghêu.
  • Lươn – Không có vây và vảy.
  • Mực và bạch tuộc – Không có vây cũng không có vảy (Lê-vi Ký 11:9-12).

3. CÁC LOÀI CHIM ĂN THỊT, ĂN XÁC CHẾT, VÀ CÁC LOÀI CHIM BỊ CẤM KHÁC

• Luật pháp nêu rõ những loài chim không được ăn, thường là các loài săn mồi hoặc ăn xác thối.
• Ví dụ về các loài chim bị cấm:
  • Đại bàng (nesher, נֶשֶׁר) (Lê-vi Ký 11:13).
  • Kền kền (da’ah, דַּאָה) (Lê-vi Ký 11:14).
  • Quạ (orev, עֹרֵב) (Lê-vi Ký 11:15).
  • Cú, diều hâu, chim cốc, và những loài khác (Lê-vi Ký 11:16-19).

4. CÁC LOÀI CÔN TRÙNG BIẾT BAY ĐI BẰNG BỐN CHÂN

• Hầu hết côn trùng biết bay đều không thuần sạch, trừ khi chúng có chân nhảy rời khớp.
• Ví dụ về côn trùng bị cấm:
  • Ruồi, muỗi, bọ cánh cứng.
  • Châu chấu và cào cào là ngoại lệ, được phép ăn (Lê-vi Ký 11:20-23).

5. CÁC LOÀI BÒ SÁT VÀ CÁC LOÀI BÒ SÁT DƯỚI ĐẤT

• Bất cứ sinh vật nào bò sát bằng bụng hoặc có nhiều chân và bò dưới đất đều bị xem là không thuần sạch.
• Ví dụ về sinh vật bị cấm:
  • Rắn.
  • Thằn lằn.
  • Chuột và chuột chũi (Lê-vi Ký 11:29-30, 11:41-42).

6. THÚ VẬT CHẾT HOẶC BỊ PHÂN HỦY

• Ngay cả đối với các loài thuần sạch, bất cứ con vật nào chết tự nhiên hoặc bị thú dữ xé xác đều bị cấm ăn.
• Kinh Thánh tham khảo: Lê-vi Ký 11:39-40; Xuất Ê-díp-tô Ký 22:31.

7. VIỆC LAI GIỐNG CÁC LOÀI KHÁC NHAU

• Dù không trực tiếp liên quan đến ăn uống, việc lai giống giữa các loài bị cấm, hàm ý đến sự cẩn trọng trong khâu sản xuất thực phẩm.
• Kinh Thánh tham khảo: Lê-vi Ký 19:19.

Những điều răn này cho thấy Đức Chúa Trời muốn dân Ngài phải biệt riêng — tôn kính Ngài ngay cả trong lựa chọn ăn uống hằng ngày. Khi tuân giữ các luật lệ này, con dân Ngài thể hiện sự vâng phục và lòng tôn trọng sự thánh khiết của các mạng lệnh Ngài đã ban.

Trang này là một phần của loạt bài về điều răn thứ tư: Ngày Sa-bát:

1. Phụ lục 5a: Ngày Sa-bát và Ngày Đi Nhà Thờ, Hai Điều Khác Nhau
2. Phụ lục 5b: Giữ Ngày Sa-bát Trong Thời Hiện Đại
3. Phụ lục 5c: Áp Dụng Các Nguyên Tắc Về Ngày Sa-bát Trong Đời Sống Hằng Ngày
4. Phụ lục 5d: Thức Ăn Trong Ngày Sa-bát — Hướng Dẫn Thực Tiễn
5. Phụ lục 5e: Việc Đi Lại Trong Ngày Sa-bát
6. Phụ lục 5f: Công Nghệ và Giải Trí Trong Ngày Sa-bát
7. Phụ lục 5g: Công Việc và Ngày Sa-bát — Đối Mặt Với Những Thách Thức Thực Tế (Trang hiện tại).

Tại Sao Công Việc Là Thử Thách Lớn Nhất

Đối với hầu hết tín hữu, trở ngại lớn nhất để giữ ngày Sa-bát là việc làm. Thức ăn, đi lại và công nghệ có thể điều chỉnh bằng sự chuẩn bị, nhưng các cam kết công việc chạm đến cốt lõi sinh kế và căn tính của mỗi người. Ở Y-sơ-ra-ên xưa, điều này hiếm khi là vấn đề vì cả quốc gia dừng lại cho ngày Sa-bát; doanh nghiệp, tòa án và chợ búa mặc nhiên đóng cửa. Việc phá ngày Sa-bát trên phạm vi cộng đồng là bất thường và thường gắn với những thời kỳ bất tuân dân tộc hoặc lưu đày (xem Nê-hê-mi 13:15-22). Ngày nay, tuy nhiên, hầu hết chúng ta sống trong xã hội nơi ngày thứ bảy là một ngày làm việc bình thường, khiến đây trở thành điều răn khó áp dụng nhất.

Từ Nguyên Tắc Đến Thực Hành

Xuyên suốt loạt bài này, chúng ta đã nhấn mạnh rằng điều răn về ngày Sa-bát là một phần của Luật pháp thánh khiết và đời đời của Đức Chúa Trời, chứ không phải một quy tắc đơn lẻ. Những nguyên tắc về chuẩn bị, thánh khiết và sự cần thiết cũng áp dụng ở đây, nhưng mức độ hệ trọng cao hơn. Quyết định giữ ngày Sa-bát có thể ảnh hưởng đến thu nhập, con đường sự nghiệp hoặc mô hình kinh doanh. Tuy vậy, Kinh Thánh liên tục trình bày việc giữ ngày Sa-bát như một bài thử lòng trung thành và lòng tin nơi sự chu cấp của Đức Chúa Trời — một cơ hội hằng tuần để bày tỏ lòng trung của chúng ta đặt ở đâu.

Bốn Tình Huống Công Việc Phổ Biến

Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét bốn nhóm lớn nơi xung đột với ngày Sa-bát thường phát sinh:

1. Việc Làm Theo Hợp Đồng — làm thuê cho người khác trong bán lẻ, sản xuất, hoặc các ngành tương tự.
2. Tự Do Kinh Doanh — điều hành cửa hàng hoặc doanh nghiệp tại gia.
3. Lực Lượng Ứng Cứu và Y Tế — cảnh sát, cứu hỏa, bác sĩ, y tá, người chăm sóc và các vai trò tương tự.
4. Phục Vụ Quân Đội — nghĩa vụ quân sự và quân đội chuyên nghiệp.

Mỗi tình huống kêu gọi sự biện biệt, chuẩn bị và can đảm, nhưng nền tảng Kinh Thánh vẫn như nhau: “Ngươi hãy làm việc trong sáu ngày và làm trọn các công việc mình; nhưng ngày thứ bảy là ngày Sa-bát của Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:9-10).

Việc Làm Theo Hợp Đồng

Đối với tín hữu làm công ăn lương — bán lẻ, sản xuất, dịch vụ hoặc công việc tương tự — thách thức lớn nhất là lịch làm việc thường do người khác ấn định. Ở Y-sơ-ra-ên xưa, vấn đề này hầu như không tồn tại vì cả nước giữ ngày Sa-bát, nhưng trong kinh tế hiện đại, thứ bảy thường là ngày cao điểm. Bước đầu tiên cho người giữ Sa-bát là nói rõ niềm tin của bạn sớm và làm hết sức để sắp xếp tuần làm việc quanh ngày Sa-bát.

Nếu bạn đang tìm việc mới, hãy nói về việc giữ Sa-bát trong giai đoạn phỏng vấn chứ không đưa vào sơ yếu lý lịch. Cách này tránh bị loại từ vòng xét hồ sơ trước khi có cơ hội giải thích cam kết của bạn, đồng thời cho phép bạn nhấn mạnh sự linh hoạt làm việc vào các ngày khác. Nhiều chủ lao động đánh giá cao nhân viên sẵn sàng làm chủ nhật hoặc ca kém hấp dẫn để đổi lấy việc nghỉ thứ bảy. Nếu bạn đã đi làm, hãy lịch sự xin được miễn trực trong giờ Sa-bát, đồng thời đề nghị điều chỉnh lịch, làm dịp lễ hoặc bù giờ vào ngày khác.

Hãy tiếp cận chủ lao động với trung thực và khiêm nhường, nhưng cũng kiên quyết. Ngày Sa-bát không phải là sở thích mà là điều răn. Chủ lao động thường dễ thông cảm với một yêu cầu rõ ràng, tôn trọng hơn là một đề nghị mơ hồ, do dự. Hãy nhớ sự chuẩn bị trong tuần là trách nhiệm của bạn — hoàn thành dự án sớm, để nơi làm việc gọn gàng, và bảo đảm sự vắng mặt của bạn trong ngày Sa-bát không tạo gánh nặng không cần thiết cho đồng nghiệp. Khi bày tỏ sự liêm chính và đáng tin cậy, bạn củng cố lập luận rằng giữ ngày Sa-bát giúp bạn trở thành người lao động tốt hơn, không phải kém đi.

Nếu chủ lao động nhất quyết không điều chỉnh lịch, hãy cầu nguyện cân nhắc các lựa chọn. Một số người giữ Sa-bát đã chấp nhận giảm lương, chuyển bộ phận hoặc thậm chí đổi nghề để vâng lời Đức Chúa Trời. Dù khó khăn, ngày Sa-bát được thiết kế như một bài thử đức tin hằng tuần, tin rằng sự chu cấp của Đức Chúa Trời lớn hơn điều bạn mất khi vâng lời Ngài.

Tự Do Kinh Doanh

Đối với người tự kinh doanh — doanh nghiệp tại gia, dịch vụ tự do, hay cửa hàng — bài thử Sa-bát trông khác nhưng không kém phần thực tế. Không còn ông chủ sắp lịch cho bạn; bạn phải chủ động đóng cửa trong giờ thánh. Ở thời Nê-hê-mi, những thương nhân bán hàng trong ngày Sa-bát bị quở trách (Nê-hê-mi 13:15-22). Nguyên tắc ấy vẫn còn: dẫu khách hàng kỳ vọng được phục vụ cuối tuần, Đức Chúa Trời kỳ vọng bạn biệt riêng ngày thứ bảy.

Nếu bạn đang lập kế hoạch khởi nghiệp, hãy suy nghĩ cẩn thận nó sẽ ảnh hưởng thế nào đến khả năng giữ ngày Sa-bát. Một số ngành dễ dàng đóng cửa ngày thứ bảy; số khác lại lệ thuộc doanh thu cuối tuần hoặc hạn chót. Hãy chọn mô hình cho phép bạn và nhân viên giữ ngày Sa-bát rảnh khỏi công việc. Tích hợp việc đóng cửa ngày Sa-bát vào kế hoạch kinh doanh và truyền thông với khách hàng ngay từ đầu. Thiết lập kỳ vọng sớm giúp khách tôn trọng ranh giới của bạn.

Nếu doanh nghiệp bạn hiện hoạt động trong ngày Sa-bát, bạn cần thực hiện thay đổi cần thiết để đóng cửa trong ngày thánh — dù có tổn thất doanh thu. Kinh Thánh cảnh báo rằng thu lợi từ lao động ngày Sa-bát cũng phá vỡ sự vâng phục như chính tay bạn làm việc. Hợp danh có thể khiến vấn đề phức tạp: ngay cả khi người cộng sự chưa tin Chúa điều hành vào ngày Sa-bát, bạn vẫn hưởng lợi từ lao động đó, và Đức Chúa Trời không chấp nhận cách sắp đặt này. Để tôn vinh Chúa, người giữ Sa-bát cần thoát khỏi mọi hệ thống mà thu nhập phụ thuộc vào công việc ngày Sa-bát.

Dù những quyết định này tốn kém, chúng cũng tạo nên một lời chứng mạnh mẽ. Khách hàng và đồng nghiệp sẽ thấy sự liêm chính và nhất quán của bạn. Khi đóng cửa vào ngày Sa-bát, bạn tuyên bố bằng hành động rằng sự tin cậy tối hậu của bạn đặt nơi sự chu cấp của Đức Chúa Trời, chứ không phải sản xuất liên tục.

Lực Lượng Ứng Cứu và Y Tế

Có một hiểu lầm phổ biến rằng làm việc trong lực lượng ứng cứu hoặc lĩnh vực y tế thì tự động được phép vào ngày Sa-bát. Quan điểm này thường dựa trên thực tế Chúa Giê-su đã chữa lành người trong ngày Sa-bát (xem Ma-thi-ơ 12:9-13; Mác 3:1-5; Lu-ca 13:10-17). Nhưng nhìn kỹ sẽ thấy Chúa Giê-su không rời nhà vào ngày Sa-bát với ý định mở “phòng khám chữa lành”. Những phép chữa lành của Ngài là các hành động thương xót tự phát, không phải mô hình công việc định kỳ theo lịch. Chưa bao giờ có trường hợp Chúa Giê-su nhận tiền công cho phép chữa lành. Gương của Ngài dạy chúng ta giúp người đang thật sự cần, kể cả trong ngày Sa-bát, nhưng không bãi bỏ điều răn thứ tư và cũng không biến công việc y tế/khẩn cấp thành ngoại lệ thường trực.

Trong thế giới hiện đại, hiếm khi thiếu nhân sự không giữ ngày Sa-bát sẵn sàng làm các công việc này. Bệnh viện, phòng khám và dịch vụ khẩn cấp vận hành 24/7 phần lớn do những người không giữ Sa-bát đảm nhiệm. Sự dồi dào này loại bỏ lý do biện minh để con cái Đức Chúa Trời chủ ý nhận công việc buộc phải làm vào ngày Sa-bát cách thường xuyên. Dù nghe có vẻ cao quý, không nghề nghiệp nào — kể cả nghề tập trung vào giúp người — vượt trên điều răn của Đức Chúa Trời về nghỉ ngơi ngày thứ bảy. Chúng ta không thể nói, “Hầu việc con người quan trọng với Đức Chúa Trời hơn việc giữ Luật của Ngài,” khi chính Đức Chúa Trời đã định nghĩa sự thánh khiết và nghỉ ngơi cho chúng ta.

Điều này không có nghĩa người giữ Sa-bát không bao giờ được hành động để cứu mạng hay giảm đau khổ trong ngày Sa-bát. Như Chúa Giê-su dạy: “Được phép làm điều lành trong ngày Sa-bát” (Ma-thi-ơ 12:12). Nếu có khẩn cấp bất ngờ — tai nạn, người láng giềng đau ốm, hay khủng hoảng trong gia đình — bạn nên hành động để bảo vệ sự sống và sức khỏe. Nhưng đó rất khác với việc nhận một vị trí nghề nghiệp buộc phải làm việc mỗi ngày Sa-bát. Trong những trường hợp hiếm hoi khi không có ai khác sẵn sàng, bạn có thể tạm thời bước vào để đáp ứng nhu cầu thiết yếu, nhưng những tình huống như vậy phải là ngoại lệ, không phải thông lệ, và bạn nên tránh thu phí cho các dịch vụ trong thời gian ấy.

Nguyên tắc dẫn đường là phân biệt giữa hành động thương xót tự phát và lao động nghề nghiệp thường kỳ. Thương xót hòa hợp với tinh thần ngày Sa-bát; lao động có kế hoạch nhằm lợi nhuận thì làm suy yếu nó. Hết sức có thể, người giữ Sa-bát làm trong lĩnh vực y tế hoặc ứng cứu nên thương lượng lịch tôn trọng ngày Sa-bát, tìm vai trò/ca làm không vi phạm điều răn, và tin cậy sự chu cấp của Đức Chúa Trời khi làm như vậy.

Phục Vụ Quân Đội

Phục vụ quân đội đặt ra một thách thức đặc thù cho người giữ Sa-bát vì thường liên quan đến nhiệm vụ bắt buộc dưới thẩm quyền nhà nước. Kinh Thánh cung cấp những ví dụ về dân Đức Chúa Trời đối diện căng thẳng này. Quân đội Y-sơ-ra-ên, chẳng hạn, đã đi vòng thành Giê-ri-cô trong bảy ngày, tức là họ không nghỉ vào ngày thứ bảy (Giô-suê 6:1-5), và Nê-hê-mi thuật lại việc lập lính canh tại các cổng thành trong ngày Sa-bát để bảo vệ sự thánh khiết của ngày (Nê-hê-mi 13:15-22). Những ví dụ này cho thấy trong thời kỳ phòng vệ hay khủng hoảng quốc gia, nhiệm vụ có thể kéo dài qua ngày Sa-bát — nhưng chúng cũng nhấn mạnh rằng đó là ngoại lệ gắn với sự sinh tồn tập thể, không phải lựa chọn nghề nghiệp cá nhân.

Đối với người nhập ngũ theo lệnh, môi trường là không tự nguyện. Bạn ở dưới mệnh lệnh, và khả năng chọn lịch của bạn rất hạn chế. Trong trường hợp này, người giữ Sa-bát vẫn nên khiêm nhường trình bày với cấp trên xin được miễn nhiệm vụ trong ngày Sa-bát khi có thể, giải thích rằng đây là xác tín sâu sắc. Dẫu yêu cầu không được chấp thuận, chính nỗ lực ấy bày tỏ sự tôn kính Đức Chúa Trời và có thể dẫn đến ơn lành bất ngờ. Trên hết, hãy giữ thái độ khiêm nhu và lời chứng nhất quán.

Đối với người cân nhắc nghề nghiệp quân đội, hoàn cảnh khác đi. Một vị trí nghề nghiệp là lựa chọn cá nhân, như bao nghề khác. Chấp nhận vai trò mà bạn biết sẽ thường xuyên vi phạm ngày Sa-bát là không tương hợp với mệnh lệnh giữ nó làm thánh. Cũng như các lĩnh vực khác, nguyên tắc là tìm các nhiệm vụ hay vị trí nơi việc giữ Sa-bát của bạn được tôn trọng. Nếu ở một đơn vị không thể giữ Sa-bát, hãy cầu nguyện cân nhắc con đường nghề nghiệp khác, tin rằng Đức Chúa Trời sẽ mở những cánh cửa khác.

Trong cả nghĩa vụ lẫn tự nguyện, điều quan trọng là tôn vinh Đức Chúa Trời ở bất cứ nơi đâu bạn ở. Giữ ngày Sa-bát trong phạm vi tối đa có thể mà không phản nghịch, bày tỏ sự tôn trọng thẩm quyền trong khi lặng lẽ sống theo xác tín của mình. Như vậy, bạn chứng tỏ rằng lòng trung với Luật pháp Đức Chúa Trời không tùy thuộc sự tiện lợi, nhưng bắt rễ trong sự trung tín.

Kết Luận: Sống Ngày Sa-bát Như Một Nếp Sống

Với bài viết này, chúng ta kết thúc loạt bài về ngày Sa-bát. Từ nền tảng trong công cuộc sáng tạo đến biểu hiện thực tiễn trong thức ăn, đi lại, công nghệ và công việc, chúng ta thấy điều răn thứ tư không phải một quy tắc đơn lẻ mà là một nhịp điệu sống động đan dệt trong Luật đời đời của Đức Chúa Trời. Giữ ngày Sa-bát nhiều hơn là tránh một số hoạt động; đó là chuẩn bị trước, ngưng lao động thường nhật, và biệt riêng thời gian cho Đức Chúa Trời. Ấy là học cách tin cậy sự chu cấp của Ngài, sắp xếp tuần lễ quanh các ưu tiên của Ngài, và bày tỏ sự nghỉ ngơi của Ngài giữa một thế giới bất an.

Bất kể hoàn cảnh của bạn — làm công, tự kinh doanh, chăm sóc gia đình, hay phục vụ trong môi trường phức tạp — ngày Sa-bát vẫn là lời mời hằng tuần để bước ra khỏi vòng quay sản xuất và bước vào sự tự do trong sự hiện diện của Đức Chúa Trời. Khi áp dụng những nguyên tắc này, bạn sẽ khám phá rằng ngày Sa-bát không phải gánh nặng mà là niềm vui, là dấu hiệu của lòng trung và nguồn sức mạnh. Nó huấn luyện tấm lòng bạn tin cậy Đức Chúa Trời không chỉ một ngày mỗi tuần mà là mỗi ngày và trong mọi lĩnh vực của đời sống.

Trang này là một phần của loạt bài về điều răn thứ tư: Ngày Sa-bát:

1. Phụ lục 5a: Ngày Sa-bát và Ngày Đi Nhà Thờ, Hai Điều Khác Nhau
2. Phụ lục 5b: Giữ Ngày Sa-bát Trong Thời Hiện Đại
3. Phụ lục 5c: Áp Dụng Các Nguyên Tắc Về Ngày Sa-bát Trong Đời Sống Hằng Ngày
4. Phụ lục 5d: Thức Ăn Trong Ngày Sa-bát — Hướng Dẫn Thực Tiễn
5. Phụ lục 5e: Việc Đi Lại Trong Ngày Sa-bát
6. Phụ lục 5f: Công Nghệ và Giải Trí Trong Ngày Sa-bát (Trang hiện tại).
7. Phụ lục 5g: Công Việc và Ngày Sa-bát — Đối Mặt Với Những Thách Thức Thực Tế

Tại Sao Công Nghệ và Giải Trí Quan Trọng

Vấn đề công nghệ trong ngày Sa-bát chủ yếu gắn với lĩnh vực giải trí. Khi một người bắt đầu giữ ngày Sa-bát, một trong những thử thách đầu tiên là quyết định làm gì với khoảng thời gian rảnh tự nhiên mở ra. Những người tham dự các hội thánh hay nhóm giữ ngày Sa-bát có thể lấp đầy một phần thời gian bằng các sinh hoạt có tổ chức, nhưng rồi họ cũng sẽ đối diện những lúc tưởng chừng “không có gì để làm.” Điều này đặc biệt đúng với trẻ em, thiếu niên và thanh niên, nhưng ngay cả người lớn tuổi cũng có thể chật vật với nhịp điệu thời gian mới này.

Một lý do khác khiến công nghệ trở nên thách thức là áp lực phải luôn kết nối ngày nay. Dòng tin tức, tin nhắn và cập nhật không ngừng là hiện tượng gần đây, nhờ internet và sự phổ biến của thiết bị cá nhân. Phá vỡ thói quen này đòi hỏi sự sẵn lòng và nỗ lực. Nhưng ngày Sa-bát chính là cơ hội hoàn hảo — một lời mời hàng tuần để ngắt kết nối khỏi các xao lãng kỹ thuật số và nối lại mối liên hệ với Đấng Tạo Hóa.

Nguyên tắc này không giới hạn trong ngày Sa-bát; mỗi ngày, con cái Đức Chúa Trời cần tỉnh táo trước cám dỗ của sự kết nối và phân tâm liên tục. Thi Thiên đầy dẫy lời khích lệ suy ngẫm về Đức Chúa Trời và Luật pháp Ngài ngày đêm (Thi Thiên 1:2; Thi Thiên 92:2; Thi Thiên 119:97-99; Thi Thiên 119:148), hứa ban niềm vui, sự vững vàng và sự sống đời đời cho người làm vậy. Khác biệt ở ngày thứ bảy là chính Đức Chúa Trời đã nghỉ và truyền cho chúng ta bắt chước Ngài (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:11) — khiến đây trở thành ngày duy nhất mỗi tuần mà việc ngắt khỏi thế giới thế tục không chỉ hữu ích mà còn do Đức Chúa Trời ấn định.

Xem Thể Thao và Giải Trí Thế Tục

Ngày Sa-bát được biệt riêng là thời gian thánh, và tâm trí chúng ta nên đầy dẫy những điều phản chiếu sự thánh khiết ấy. Vì lý do đó, xem thể thao, phim ảnh thế tục, hay các loạt giải trí không nên thực hiện trong ngày Sa-bát. Những nội dung đó tách rời khỏi ích lợi thuộc linh mà ngày thánh mang lại. Kinh Thánh kêu gọi: “Hãy nên thánh, vì Ta là thánh” (Lê-vi Ký 11:44-45; được lặp lại trong 1 Phi-e-rơ 1:16), nhắc chúng ta rằng sự thánh khiết bao hàm sự phân rẽ khỏi điều thông tục. Ngày Sa-bát là cơ hội hằng tuần để quay lưng khỏi các xao lãng của thế gian và thay vào đó lấp đầy ngày bằng thờ phượng, nghỉ ngơi, trò chuyện gây dựng, và những hoạt động làm tươi mới linh hồn, tôn vinh Đức Chúa Trời.

Thực Hành Thể Thao và Rèn Luyện Thân Thể Trong Ngày Sa-bát

Cũng như việc xem thể thao thế tục hướng sự chú ý của chúng ta đến cạnh tranh và giải trí, việc tham gia thể thao hay các thói quen rèn luyện vào ngày Sa-bát cũng chuyển trọng tâm khỏi sự nghỉ ngơi và thánh khiết. Đến phòng tập, luyện cho mục tiêu thể thao, hay chơi thể thao thuộc về nhịp điệu ngày thường của lao động và tự hoàn thiện. Thực ra, vận động thể chất tự thân đã đối nghịch với lời kêu gọi của ngày Sa-bát là ngưng gắng sức và bước vào sự nghỉ ngơi thật. Ngày Sa-bát mời gọi chúng ta gác lại ngay cả những nỗ lực tự hướng đến thành tích và kỷ luật để tìm sự phục hồi trong Đức Chúa Trời. Khi tạm dừng các buổi tập, luyện hoặc trận đấu, chúng ta tôn trọng ngày này như thánh và mở chỗ cho sự đổi mới thuộc linh.

Các Hoạt Động Thể Chất Phù Hợp Với Ngày Sa-bát

Điều này không có nghĩa ngày Sa-bát phải ở trong nhà hay bất động. Những buổi đi dạo nhẹ nhàng, thong thả giữa thiên nhiên, hoặc vui chơi ôn hòa với con trẻ có thể là cách đẹp đẽ để tôn vinh ngày thánh. Các hoạt động mang tính phục hồi hơn là cạnh tranh, làm sâu sắc mối quan hệ hơn là phân tâm, và hướng lòng về công trình sáng tạo của Đức Chúa Trời hơn là thành tựu của con người — tất cả đều hòa hợp với tinh thần nghỉ ngơi và thánh khiết của ngày Sa-bát.

Thực Hành Tốt Cho Việc Dùng Công Nghệ Trong Ngày Sa-bát

• Lý tưởng nhất, mọi kết nối không cần thiết với thế giới thế tục nên dừng lại trong ngày Sa-bát. Điều này không có nghĩa chúng ta trở nên cứng nhắc hay mất vui, nhưng là cố ý lùi khỏi tiếng ồn kỹ thuật số để biệt riêng ngày làm thánh.
• Trẻ em không nên dựa vào các thiết bị kết nối internet để lấp đầy giờ Sa-bát. Thay vào đó, hãy khuyến khích hoạt động thể chất, sách hoặc nội dung hướng đến sự thánh khiết và gây dựng. Đây là lúc cộng đồng tín hữu đặc biệt hữu ích, vì có thêm bạn bè cho trẻ chơi và những hoạt động lành mạnh để cùng tham gia.
• Thiếu niên nên đủ trưởng thành để hiểu sự khác biệt giữa ngày Sa-bát và các ngày khác trong việc dùng công nghệ. Cha mẹ có thể hướng dẫn bằng cách chuẩn bị hoạt động trước và giải thích “vì sao” đằng sau những ranh giới này.
• Việc tiếp cận tin tức và các cập nhật thế tục nên loại bỏ trong ngày Sa-bát. Chỉ cần xem tiêu đề hay lướt mạng xã hội cũng có thể kéo tâm trí trở lại mối bận tâm ngày thường và phá vỡ bầu không khí nghỉ ngơi và thánh khiết.
• Lập kế hoạch trước: Tải sẵn tài liệu cần thiết, in tài liệu học Kinh Thánh, hoặc xếp sẵn nội dung phù hợp trước khi mặt trời lặn để bạn không phải tất bật tìm kiếm trong giờ Sa-bát.
• Đặt thiết bị sang một bên: Tắt thông báo, bật chế độ máy bay, hoặc để thiết bị vào một giỏ riêng trong giờ Sa-bát như một tín hiệu đổi trọng tâm.
• Mục tiêu không phải là xem công nghệ như kẻ thù, mà là dùng nó đúng cách trong ngày đặc biệt này. Hãy tự hỏi lại hai câu đã nêu: “Hôm nay có cần thiết không?” và “Điều này có giúp tôi nghỉ ngơi và tôn vinh Đức Chúa Trời không?” Theo thời gian, thực hành những thói quen này sẽ giúp bạn và gia đình kinh nghiệm ngày Sa-bát như một niềm vui thay vì một cuộc vật lộn.

Trang này là một phần của loạt bài về điều răn thứ tư: Ngày Sa-bát:

1. Phụ lục 5a: Ngày Sa-bát và Ngày Đi Nhà Thờ, Hai Điều Khác Nhau
2. Phụ lục 5b: Giữ Ngày Sa-bát Trong Thời Hiện Đại
3. Phụ lục 5c: Áp Dụng Các Nguyên Tắc Về Ngày Sa-bát Trong Đời Sống Hằng Ngày
4. Phụ lục 5d: Thức Ăn Trong Ngày Sa-bát — Hướng Dẫn Thực Tiễn
5. Phụ lục 5e: Việc Đi Lại Trong Ngày Sa-bát (Trang hiện tại).
6. Phụ lục 5f: Công Nghệ và Giải Trí Trong Ngày Sa-bát
7. Phụ lục 5g: Công Việc và Ngày Sa-bát — Đối Mặt Với Những Thách Thức Thực Tế

Trong bài viết trước, chúng ta đã xem xét thức ăn trong ngày Sa-bát — cách việc chuẩn bị, lập kế hoạch, và Quy Luật Của Sự Cần Thiết có thể biến một nguồn gây căng thẳng tiềm tàng thành thời gian bình an. Giờ đây, chúng ta chuyển sang một lĩnh vực khác của đời sống hiện đại, nơi những nguyên tắc này cũng vô cùng cần thiết: việc đi lại. Trong thế giới ngày nay, xe hơi, xe buýt, máy bay, và các ứng dụng gọi xe khiến việc di chuyển trở nên dễ dàng và tiện lợi. Tuy nhiên, điều răn thứ tư kêu gọi chúng ta dừng lại, lên kế hoạch, và ngưng lao động thường nhật. Hiểu điều này áp dụng vào việc đi lại như thế nào sẽ giúp tín hữu tránh những công việc không cần thiết, giữ sự thánh khiết của ngày, và duy trì đúng tinh thần nghỉ ngơi.

Tại Sao Việc Đi Lại Quan Trọng

Đi lại không phải là vấn đề mới. Trong thời xưa, việc di chuyển gắn liền với công việc — chở hàng hóa, chăm sóc gia súc, hoặc đi chợ. Do Thái giáo giáo luật đã phát triển các quy định chi tiết về khoảng cách đi lại trong ngày Sa-bát, đó là lý do tại sao nhiều người Do Thái sùng đạo trong lịch sử thường sống gần hội đường để có thể đi bộ đến nhóm họp. Ngày nay, Cơ Đốc nhân cũng đối diện những câu hỏi tương tự về việc đi nhà thờ vào ngày Sa-bát, thăm gia đình, tham dự học Kinh Thánh, hoặc thực hiện các hành động thương xót như thăm bệnh viện hay nhà tù. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu cách các nguyên tắc Kinh Thánh về chuẩn bị và sự cần thiết áp dụng vào việc đi lại, giúp bạn đưa ra những quyết định khôn ngoan và đầy đức tin về khi nào và cách nào để di chuyển trong ngày Sa-bát.

Ngày Sa-bát và Việc Đi Nhà Thờ

Một trong những lý do phổ biến nhất mà tín hữu đi lại trong ngày Sa-bát là để dự nhóm thờ phượng. Điều này dễ hiểu — cùng nhóm với những tín hữu khác để thờ phượng và học hỏi có thể đem lại sự nâng đỡ. Tuy nhiên, cần nhớ điều chúng ta đã xác lập trong bài 5a của loạt này: việc đi nhà thờ vào ngày Sa-bát không phải là một phần của điều răn thứ tư (Xem bài viết). Điều răn là ngưng làm việc, giữ ngày làm thánh, và nghỉ ngơi. Không có chỗ nào trong Kinh Thánh chép: “Ngươi phải đi nhóm” hay “Ngươi phải đi đến một nơi thờ phượng cụ thể” vào ngày Sa-bát.

Chính Chúa Giê-su có dự nhóm tại hội đường vào ngày Sa-bát (Lu-ca 4:16), nhưng Ngài chưa bao giờ dạy đây là một yêu cầu cho môn đồ Ngài. Thực hành của Ngài cho thấy việc nhóm lại là được phép và có thể hữu ích, nhưng nó không thiết lập một quy tắc hay nghi lễ. Ngày Sa-bát được tạo ra vì loài người, chứ không phải loài người vì ngày Sa-bát (Mác 2:27), và cốt lõi của nó là sự nghỉ ngơi và thánh khiết, chứ không phải việc đi lại hay tham dự tại một tổ chức.

Đối với Cơ Đốc nhân ngày nay, điều này có nghĩa là dự nhóm tại một hội thánh giữ ngày Sa-bát là điều tùy chọn chứ không bắt buộc. Nếu bạn tìm thấy niềm vui và sự tăng trưởng thuộc linh khi nhóm cùng tín hữu khác vào ngày thứ bảy, bạn được tự do làm như vậy. Nếu việc đi nhà thờ gây căng thẳng, phá vỡ nhịp nghỉ ngơi, hoặc buộc bạn phải lái xe xa mỗi tuần, bạn cũng được tự do ở nhà, học Kinh Thánh, cầu nguyện, và dành ngày này với gia đình. Điều then chốt là tránh biến việc đi nhà thờ thành một thói quen tự động làm suy yếu chính sự nghỉ ngơi và thánh khiết mà bạn muốn giữ.

Khi có thể, hãy lên kế hoạch để nếu bạn có tham dự nhóm, thì việc đó cần ít di chuyển và chuẩn bị nhất. Điều này có thể có nghĩa là tham dự một nhóm nhỏ gần nhà, tổ chức học Kinh Thánh tại gia, hoặc kết nối với tín hữu vào giờ không phải ngày Sa-bát. Bằng cách giữ trọng tâm vào sự thánh khiết và nghỉ ngơi thay vì truyền thống hay kỳ vọng, bạn điều chỉnh sự thực hành ngày Sa-bát của mình theo điều răn của Đức Chúa Trời thay vì theo những yêu cầu do loài người đặt ra.

Hướng Dẫn Chung Về Việc Đi Lại

Các nguyên tắc về Ngày Chuẩn Bị và Quy Luật Của Sự Cần Thiết áp dụng trực tiếp cho việc đi lại. Nhìn chung, việc đi lại trong ngày Sa-bát nên được tránh hoặc giảm thiểu, đặc biệt là cho những chuyến đi xa. Điều răn thứ tư kêu gọi chúng ta ngưng lao động thường nhật và cho phép những người dưới quyền chúng ta làm điều tương tự. Khi chúng ta biến việc đi lại xa thành thói quen mỗi ngày Sa-bát, chúng ta có nguy cơ biến ngày nghỉ ngơi của Đức Chúa Trời thành một ngày khác của căng thẳng, mệt mỏi và lo toan.

Khi cần đi xa, hãy lên kế hoạch để chuyến đi hoàn tất trước khi ngày Sa-bát bắt đầu và sau khi nó kết thúc. Ví dụ, nếu bạn thăm gia đình ở xa, hãy cố gắng đến nơi trước khi mặt trời lặn tối thứ sáu và rời đi sau khi mặt trời lặn tối thứ bảy. Điều này tạo ra một bầu không khí bình an và tránh việc vội vàng hay chuẩn bị vào phút cuối. Nếu bạn biết mình sẽ cần phải đi lại vì lý do chính đáng trong ngày Sa-bát, hãy chuẩn bị xe cộ trước — đổ xăng, bảo dưỡng, và lên kế hoạch tuyến đường từ trước.

Đồng thời, Kinh Thánh cho thấy rằng các hành động thương xót được phép trong ngày Sa-bát (Ma-thi-ơ 12:11-12). Thăm người bệnh, an ủi kẻ đau khổ, hay hầu việc người trong tù có thể đòi hỏi việc đi lại. Trong những trường hợp như vậy, hãy giữ chuyến đi đơn giản nhất có thể, tránh biến nó thành một chuyến đi chơi xã giao, và luôn ý thức về sự thánh khiết của ngày Sa-bát. Bằng cách xem việc đi lại như một ngoại lệ thay vì thói quen, bạn giữ gìn sự thánh khiết và nghỉ ngơi của ngày Sa-bát.

Xe Riêng So Với Phương Tiện Công Cộng

Lái Xe Riêng

Sử dụng xe hơi hoặc xe gắn máy riêng vào ngày Sa-bát không phải là điều tự thân bị cấm. Thực tế, nó có thể cần thiết cho các chuyến đi ngắn để thăm gia đình, tham dự học Kinh Thánh, hoặc thực hiện các hành động thương xót. Tuy nhiên, nó cần được tiếp cận một cách cẩn trọng. Lái xe luôn tiềm ẩn nguy cơ hỏng hóc hoặc tai nạn có thể buộc bạn — hoặc người khác — phải làm những công việc đáng lẽ có thể tránh được. Ngoài ra, việc đổ xăng, bảo dưỡng, và đi xa đều làm tăng thêm sự căng thẳng và lao động giống như ngày thường. Khi có thể, hãy giữ việc đi lại bằng xe riêng trong ngày Sa-bát ở mức ngắn, chuẩn bị xe trước (xăng và bảo dưỡng), và lên kế hoạch tuyến đường để giảm thiểu sự gián đoạn giờ thánh.

Taxi và Dịch Vụ Gọi Xe

Ngược lại, các dịch vụ như Uber, Lyft, và taxi liên quan đến việc thuê ai đó làm việc đặc biệt cho bạn trong ngày Sa-bát, điều này vi phạm lệnh cấm trong điều răn thứ tư về việc khiến người khác làm việc thay cho bạn (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:10). Đây cũng tương tự như việc sử dụng dịch vụ giao đồ ăn. Dù có vẻ là một sự thuận tiện nhỏ hoặc thỉnh thoảng, nó làm suy yếu mục đích của ngày Sa-bát và tạo ra tín hiệu lẫn lộn về niềm tin của bạn. Khuôn mẫu Kinh Thánh nhất quán là hãy chuẩn bị trước để bạn không cần bắt người khác làm việc cho mình trong những giờ thánh.

Phương Tiện Công Cộng

Xe buýt, tàu hỏa, và phà khác với taxi và dịch vụ gọi xe vì chúng hoạt động theo lịch trình cố định, không phụ thuộc vào bạn. Do đó, sử dụng phương tiện công cộng trong ngày Sa-bát có thể được cho phép, đặc biệt nếu nó giúp bạn dự nhóm với tín hữu khác hoặc thực hiện một hành động thương xót mà không cần lái xe. Khi có thể, hãy mua vé hoặc thẻ trước để tránh việc giao dịch tiền bạc trong ngày Sa-bát. Giữ chuyến đi đơn giản, tránh dừng không cần thiết, và duy trì tâm thế tôn kính trong lúc di chuyển để giữ gìn sự thánh khiết của ngày.

Trang này là một phần của loạt bài về điều răn thứ tư: Ngày Sa-bát:

1. Phụ lục 5a: Ngày Sa-bát và Ngày Đi Nhà Thờ, Hai Điều Khác Nhau
2. Phụ lục 5b: Giữ Ngày Sa-bát Trong Thời Hiện Đại
3. Phụ lục 5c: Áp Dụng Các Nguyên Tắc Về Ngày Sa-bát Trong Đời Sống Hằng Ngày
4. Phụ lục 5d: Thức Ăn Trong Ngày Sa-bát — Hướng Dẫn Thực Tiễn (Trang hiện tại).
5. Phụ lục 5e: Việc Đi Lại Trong Ngày Sa-bát
6. Phụ lục 5f: Công Nghệ và Giải Trí Trong Ngày Sa-bát
7. Phụ lục 5g: Công Việc và Ngày Sa-bát — Đối Mặt Với Những Thách Thức Thực Tế

Trong bài viết trước, chúng ta đã giới thiệu hai thói quen định hướng để giữ ngày Sa-bát — chuẩn bị trước và tạm dừng để hỏi liệu điều gì đó có thật sự cần thiết — và chúng ta đã xem cách sống ngày Sa-bát trong một gia đình pha trộn. Giờ đây, chúng ta chuyển sang một trong những lĩnh vực thực tế đầu tiên mà các nguyên tắc này đặc biệt quan trọng: thức ăn.

Ngay khi các tín hữu quyết định giữ ngày Sa-bát, câu hỏi về bữa ăn sẽ nảy sinh. Tôi có nên nấu ăn không? Tôi có thể dùng lò nướng hoặc lò vi sóng không? Còn việc đi ăn ngoài hay đặt đồ ăn giao tận nơi thì sao? Bởi vì ăn uống là một phần thói quen của đời sống hằng ngày, đây là lĩnh vực dễ phát sinh bối rối. Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem Kinh Thánh nói gì, người Y-sơ-ra-ên xưa hiểu điều đó ra sao, và những nguyên tắc ấy được áp dụng vào thời hiện đại như thế nào.

Thức Ăn và Ngày Sa-bát: Vượt Qua Vấn Đề Lửa

Trọng Tâm Giáo Luật Do Thái Về Lửa

Trong số các quy định về ngày Sa-bát của Do Thái giáo giáo luật (rabbinic), lệnh cấm nhóm lửa trong Xuất Ê-díp-tô Ký 35:3 là một quy tắc then chốt. Nhiều nhà chức trách Do Thái Chính thống cấm thắp hay dập lửa, vận hành các thiết bị tạo nhiệt, hoặc sử dụng thiết bị điện như bật công tắc đèn, bấm thang máy, hay mở điện thoại, dựa trên phân đoạn Kinh Thánh này. Họ xem các hoạt động ấy là biến thể của việc nhóm lửa, vì vậy bị cấm trong ngày Sa-bát. Dù những quy tắc này ban đầu có vẻ thể hiện mong muốn tôn kính Đức Chúa Trời, các cách diễn giải quá nghiêm ngặt như thế có thể trói buộc con người vào các luật lệ do loài người đặt ra thay vì giải phóng họ để vui thỏa trong ngày của Chúa. Đây chính là kiểu dạy dỗ mà Chúa Giê-su lên án nặng nề khi Ngài quở trách các nhà lãnh đạo tôn giáo, như lời Ngài: “Khốn cho các ngươi là những thầy dạy luật, vì các ngươi chất trên người ta những gánh nặng khó mang, còn chính các ngươi thì không động một ngón tay để giúp họ” (Lu-ca 11:46).

Điều Răn Thứ Tư: Lao Động So Với Nghỉ Ngơi, Không Phải Chuyện Lửa

Trái lại, Sáng Thế Ký 2 và Xuất Ê-díp-tô Ký 20 trình bày ngày Sa-bát là ngày ngưng lao động. Sáng Thế Ký 2:2-3 cho thấy Đức Chúa Trời ngưng công việc sáng tạo và làm cho ngày thứ bảy nên thánh. Xuất Ê-díp-tô Ký 20:8-11 truyền cho Y-sơ-ra-ên nhớ ngày Sa-bát và không làm việc. Trọng tâm không nằm ở phương tiện (lửa, dụng cụ hay súc vật) mà ở hành vi lao động. Trong thế giới cổ đại, nhóm lửa đòi hỏi công sức đáng kể: nhặt củi, đánh lửa, và giữ nhiệt. Môi-se có thể đã nêu những công việc nặng nhọc khác để minh họa cùng một điểm, nhưng lửa có lẽ được nêu vì đó là cám dỗ phổ biến để làm việc trong ngày thứ bảy (Dân Số Ký 15:32-36). Tuy nhiên, điều răn nhấn mạnh việc dừng lại lao động thường nhật, chứ không phải cấm sử dụng lửa tự thân. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, שָׁבַת (shavat) nghĩa là “ngưng,” và động từ này là nền tảng cho tên gọi שַׁבָּת (Shabbat).

Một Cách Tiếp Cận Thực Tế Về Thức Ăn

Nhìn qua lăng kính này, ngày Sa-bát kêu gọi các tín hữu ngày nay chuẩn bị thức ăn trước và giảm thiểu hoạt động nặng nhọc trong những giờ thánh. Việc nấu các bữa cầu kỳ, chuẩn bị đồ ăn từ đầu, hay những công việc bếp núc tốn sức khác nên được làm trước, không phải trong ngày Sa-bát. Tuy nhiên, sử dụng các thiết bị hiện đại đòi hỏi ít nỗ lực — như bếp, lò nướng, lò vi sóng, hay máy xay — là phù hợp với tinh thần của ngày Sa-bát khi dùng để chuẩn bị bữa đơn giản hoặc hâm nóng món đã nấu sẵn. Vấn đề không nằm ở chuyện bấm công tắc hay nhấn nút, mà ở chỗ sử dụng gian bếp theo cách dẫn đến công việc thường nhật trong ngày thánh, vốn nên được dành ưu tiên cho sự nghỉ ngơi.

Ăn Ngoài Vào Ngày Sa-bát

Một trong những sai lầm phổ biến nhất của những người giữ ngày Sa-bát hiện đại là đi ăn ngoài vào ngày này. Dù có thể cảm thấy như đang nghỉ ngơi — rốt cuộc, bạn không phải nấu — điều răn thứ tư nói rõ cấm khiến người khác làm việc thay cho bạn: “Ngươi chớ làm công việc gì, ngươi, con trai hay con gái ngươi, tôi trai hay tớ gái ngươi, súc vật ngươi, hoặc ngoại kiều ở trong thành của ngươi” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:10). Khi bạn ăn tại nhà hàng, bạn khiến nhân viên phải nấu, phục vụ, dọn dẹp, và thu tiền — tức là làm việc cho bạn trong ngày Sa-bát. Dù khi đi đường hay trong dịp đặc biệt, thói quen này vẫn làm suy yếu mục đích của ngày thánh. Lên kế hoạch trước và mang theo thức ăn đơn giản, sẵn dùng sẽ bảo đảm bạn vẫn ăn uống ngon lành mà không yêu cầu người khác lao động thay mình.

Sử Dụng Dịch Vụ Giao Đồ Ăn

Nguyên tắc tương tự cũng áp dụng cho các dịch vụ giao đồ ăn như Uber Eats, DoorDash, hoặc ứng dụng tương tự. Dù sự tiện lợi có thể hấp dẫn, nhất là khi bạn mệt hoặc đang đi đường, việc đặt món sẽ khiến ai đó phải mua sắm, chuẩn bị, vận chuyển, và giao đồ đến tận cửa — tất cả đều là lao động thực hiện thay cho bạn trong những giờ thánh. Điều này đi ngược trực tiếp với tinh thần của ngày Sa-bát và mệnh lệnh không bắt người khác làm việc cho mình. Cách tốt hơn là lên kế hoạch trước: mang đồ ăn cho chuyến đi, chuẩn bị bữa từ ngày hôm trước, hoặc dự trữ sẵn thực phẩm không hỏng để dùng khi cần. Làm như vậy, bạn thể hiện sự tôn trọng đối với điều răn của Đức Chúa Trời và phẩm giá của những người lẽ ra phải làm việc cho bạn.

Trang này là một phần của loạt bài về điều răn thứ tư: Ngày Sa-bát:

1. Phụ lục 5a: Ngày Sa-bát và Ngày Đi Nhà Thờ, Hai Điều Khác Nhau
2. Phụ lục 5b: Giữ Ngày Sa-bát Trong Thời Hiện Đại
3. Phụ lục 5c: Áp Dụng Các Nguyên Tắc Về Ngày Sa-bát Trong Đời Sống Hằng Ngày (Trang hiện tại).
4. Phụ lục 5d: Thức Ăn Trong Ngày Sa-bát — Hướng Dẫn Thực Tiễn
5. Phụ lục 5e: Việc Đi Lại Trong Ngày Sa-bát
6. Phụ lục 5f: Công Nghệ và Giải Trí Trong Ngày Sa-bát
7. Phụ lục 5g: Công Việc và Ngày Sa-bát — Đối Mặt Với Những Thách Thức Thực Tế

Từ Nguyên Tắc Đến Thực Hành

Trong bài viết trước, chúng ta đã khám phá nền tảng của việc giữ ngày Sa-bát — sự thánh khiết, sự nghỉ ngơi và thời điểm của nó. Giờ đây, chúng ta chuyển sang việc áp dụng những nguyên tắc đó trong đời sống thực tế. Đối với nhiều tín hữu, thách thức không phải là đồng ý với điều răn về ngày Sa-bát mà là biết cách sống đúng trong một gia đình, nơi làm việc và nền văn hóa hiện đại. Bài viết này bắt đầu hành trình đó bằng cách nhấn mạnh hai thói quen cốt lõi giúp việc giữ ngày Sa-bát trở nên khả thi: chuẩn bị trước và học cách tạm dừng trước khi hành động. Cùng nhau, những thói quen này tạo nên chiếc cầu nối giữa các nguyên tắc Kinh Thánh và thực hành hằng ngày.

Ngày Chuẩn Bị

Một trong những cách tốt nhất để trải nghiệm ngày Sa-bát như một niềm vui chứ không phải gánh nặng là chuẩn bị trước. Trong Kinh Thánh, ngày thứ sáu được gọi là “ngày chuẩn bị” (Lu-ca 23:54) vì dân sự của Đức Chúa Trời được dạy phải thu nhặt và chuẩn bị gấp đôi để mọi thứ sẵn sàng cho ngày Sa-bát (Xuất Ê-díp-tô Ký 16:22-23). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, ngày này được gọi là יוֹם הַהֲכָנָה (yom ha’hachanah) — “ngày chuẩn bị.” Nguyên tắc này vẫn còn áp dụng cho đến ngày nay: bằng cách chuẩn bị trước, bạn giải phóng mình và gia đình khỏi những công việc không cần thiết khi ngày Sa-bát bắt đầu.

Các Cách Chuẩn Bị Thực Tế

Sự chuẩn bị này có thể đơn giản và linh hoạt, tùy chỉnh theo nhịp sống của gia đình bạn. Ví dụ, dọn dẹp nhà cửa — hoặc ít nhất là những phòng chính — trước khi mặt trời lặn để không ai cảm thấy áp lực phải làm việc nhà trong giờ thánh. Hoàn tất việc giặt giũ, thanh toán hóa đơn, hoặc xử lý việc vặt trước đó. Lên kế hoạch bữa ăn để bạn không phải vội vã nấu nướng vào ngày Sa-bát. Dành một chỗ để đặt bát đĩa bẩn cho đến sau ngày Sa-bát, hoặc nếu bạn có máy rửa chén, hãy đảm bảo nó trống để có thể bỏ đồ vào nhưng không chạy. Một số gia đình thậm chí chọn dùng đồ dùng một lần vào ngày Sa-bát để giảm bớt sự bừa bộn trong bếp. Mục tiêu là bước vào giờ Sa-bát với ít công việc dang dở nhất có thể, tạo ra một bầu không khí bình an và nghỉ ngơi cho mọi người trong nhà.

Quy Luật Của Sự Cần Thiết

Một thói quen thực tế thứ hai để sống trong ngày Sa-bát là điều chúng ta gọi là Quy Luật Của Sự Cần Thiết. Bất cứ khi nào bạn không chắc về một hoạt động — đặc biệt là điều gì đó ngoài thói quen thường ngày trong ngày Sa-bát — hãy tự hỏi: “Có cần thiết phải làm việc này hôm nay không, hay có thể đợi đến sau ngày Sa-bát?” Hầu hết thời gian, bạn sẽ nhận ra công việc đó có thể chờ. Câu hỏi này giúp làm chậm nhịp sống trong tuần, khuyến khích sự chuẩn bị trước khi mặt trời lặn, và giữ gìn những giờ thánh cho sự nghỉ ngơi, thánh khiết và đến gần với Đức Chúa Trời. Đồng thời, cần nhớ rằng có những việc thực sự không thể chờ — các hành động thương xót, tình huống khẩn cấp, và nhu cầu cấp thiết của các thành viên trong gia đình. Khi sử dụng nguyên tắc này một cách khôn ngoan, bạn tôn trọng mệnh lệnh ngưng lao động mà không biến ngày Sa-bát thành gánh nặng.

Áp Dụng Quy Luật Của Sự Cần Thiết

Quy Luật Của Sự Cần Thiết rất đơn giản nhưng mạnh mẽ vì nó có thể áp dụng trong hầu hết mọi tình huống. Hãy tưởng tượng bạn nhận được một lá thư hoặc gói hàng vào ngày Sa-bát: trong hầu hết các trường hợp, bạn có thể để nó không mở cho đến sau giờ thánh. Hoặc bạn thấy một vật lăn vào gầm đồ đạc — trừ khi nó gây nguy hiểm, còn thì có thể chờ. Một vết bẩn trên sàn? Việc lau chùi thường có thể chờ. Ngay cả các cuộc gọi và tin nhắn cũng có thể được xem xét với cùng một câu hỏi: “Điều này có cần thiết hôm nay không?” Các cuộc trò chuyện, cuộc hẹn, hoặc việc vặt không khẩn cấp có thể dời sang lúc khác, giải phóng tâm trí khỏi mối bận tâm hằng ngày và giúp bạn tập trung vào Đức Chúa Trời.

Cách tiếp cận này không có nghĩa là bỏ qua những nhu cầu thật sự. Nếu điều gì đó đe dọa đến sức khỏe, sự an toàn, hoặc sự an lành của gia đình bạn — như dọn dẹp chỗ đổ nguy hiểm, chăm sóc con ốm, hoặc ứng phó khẩn cấp — thì việc hành động là phù hợp. Nhưng bằng cách rèn luyện bản thân tạm dừng và đặt câu hỏi, bạn bắt đầu phân biệt được điều nào thật sự cần thiết và điều nào chỉ là thói quen. Theo thời gian, Quy Luật Của Sự Cần Thiết biến ngày Sa-bát từ một danh sách các việc nên và không nên làm thành một nhịp điệu của những lựa chọn có suy nghĩ, tạo ra một bầu không khí nghỉ ngơi và thánh khiết.

Sống Ngày Sa-bát Trong Một Gia Đình Pha Trộn

Đối với nhiều tín hữu, một trong những thách thức lớn nhất không phải là hiểu biết về ngày Sa-bát mà là giữ nó trong một gia đình nơi những người khác không làm. Hầu hết độc giả của chúng tôi, vốn không đến từ nền tảng giữ ngày Sa-bát, thường là người duy nhất trong gia đình cố gắng giữ nó. Trong những tình huống như vậy, rất dễ cảm thấy căng thẳng, tội lỗi, hoặc thất vọng khi vợ/chồng, cha mẹ, hoặc những người lớn khác trong nhà không chia sẻ cùng niềm tin.

Nguyên tắc đầu tiên là dẫn dắt bằng gương mẫu thay vì ép buộc. Ngày Sa-bát là một món quà và một dấu hiệu, không phải một vũ khí. Cố gắng ép buộc một người vợ/chồng hay con cái trưởng thành không muốn giữ ngày Sa-bát có thể tạo ra sự oán giận và làm suy yếu lời chứng của bạn. Thay vào đó, hãy làm gương trong niềm vui và sự bình an. Khi gia đình bạn thấy bạn bình tĩnh, hạnh phúc, và tập trung hơn trong những giờ Sa-bát, họ sẽ có nhiều khả năng tôn trọng sự thực hành của bạn và thậm chí có thể tham gia cùng bạn theo thời gian.

Nguyên tắc thứ hai là sự quan tâm. Khi có thể, hãy điều chỉnh sự chuẩn bị của bạn để việc giữ ngày Sa-bát không đặt thêm gánh nặng cho người khác trong nhà. Ví dụ, hãy lên kế hoạch bữa ăn để vợ/chồng hoặc các thành viên khác không bị áp lực phải thay đổi thói quen ăn uống vì ngày Sa-bát. Giải thích một cách tử tế nhưng rõ ràng về những hoạt động mà bạn đang kiêng làm, đồng thời cũng sẵn sàng đáp ứng một số nhu cầu của họ. Sự sẵn lòng điều chỉnh theo thói quen gia đình đặc biệt hữu ích để tránh xung đột trong giai đoạn đầu của hành trình giữ ngày Sa-bát.

Đồng thời, hãy cẩn thận để không trở nên quá linh hoạt hay quá nhượng bộ. Dù việc giữ gìn hòa khí trong nhà là quan trọng, sự thỏa hiệp quá mức có thể dần dần khiến bạn xa rời việc giữ ngày Sa-bát đúng đắn và tạo ra những thói quen gia đình khó thay đổi sau này. Hãy cố gắng cân bằng giữa việc tôn vinh điều răn của Đức Chúa Trời và thể hiện sự kiên nhẫn với gia đình.

Cuối cùng, bạn có thể không kiểm soát được mức độ ồn ào, hoạt động, hay lịch trình của người khác trong nhà, nhưng bạn vẫn có thể biệt riêng thời gian của chính mình — tắt điện thoại, gác lại công việc, và giữ thái độ nhẹ nhàng, kiên nhẫn. Theo thời gian, nhịp sống của bạn sẽ nói lớn hơn bất kỳ cuộc tranh luận nào, cho thấy rằng ngày Sa-bát không phải là một sự hạn chế mà là một niềm vui.